مرغ مینا – نگهداری مرغ مینا

مرغ مینا (Myna) پرنده‌ای بسیار محبوب از پرنده زینتی و یا پرنده خانگی در بین مردم است که روحیه‌ای تهاجمی دارد. غذای مرغ مینا شامل: حشرات، میوه‌ها و شهدها است.

همان‌طور که می‌دانید امروزه بازار حیوانات خانگی بسیار داغ است. برخی از مردم علاقه‌ زیادی به سگ و گربه و بعضی دیگر به پرندگان دارند. مرغ مینا سخنگو یکی از پرندگان محبوب است که انواع مختلفی دارد. این پرنده از خانواده‌ سار و بومی آسیا به ویژه ایران، هند، پاکستان و بنگلادش است. با این حال برخی از انواع پرنده‌ مینا به خصوص نژاد معمولی آن در آمریکای شمالی، آفریقای جنوبی و نیوزلند دیده شده که از آن‌ها با عنوان گونه‌های مهاجم یاد می‌شود. اما فقط برخی از آن‌ها توانایی تقلید گفتار انسان را دارند. غذای مرغ مینا ترکیبی از حشرات و میوه‌ها هستند که از دانه مارکت نیز می توانید تهیه کنید. برای آشنایی بیشتر با انواع مرغ مینای سخنگو و شرایط نگهداری از آن‌ها با ما همراه باشید.

انواع مرغ مینای سخنگو و خصوصیات کلی آن‌ها

مرغ مینا سخنگو معمولاً پرهای تیره و بیشتر قهوه‌ای رنگ دارند. با این حال برخی از آن‌ها در ناحیه سر دارای رنگ‌های تزئینی مانند زرد هستند. لانه‌ اکثر این پرندگان در چاله‌های طبیعی بر روی درختان یا دیوارها است. زیستگاه آن‌ها کشورهای نسبتاً آزاد و مناطق گرمسیر است. از انواع مرغ مینا می‌توان به صورت زرد، مینای طلایی، دم بلند، کلاه دار، تاج دار، گردن سفید، آتشین، فنچ، معمولی، جنوبی، سریلانکایی، کاکل دار، سفید پوستی، طوقه، بالی، سار سیاه، صورت قرمز، گونه سفید و … اشاره کرد.

زیستگاه طبیعی مرغ مینا

مرغ مینای سخنگو بعد از طوطی خاکستری دومین پرنده‌ محبوب در بین انسان‌ها محسوب می‌شود. زیرا قابلیت تقلید صدای بسیار قوی و شخصیتی کاملا دوستانه و اجتماعی دارد. همان‌طور که گفتیم این پرنده بومی آفریقا، هند، جنوب شرقی آسیا، ایران و اندونزی است. در یونان باستان مرغ مینا سخنگو از پرندگان اشرافی بوده است. نام این پرنده به معنی لذت بخش و سرگرم‌کننده است. از نام‌های دیگر او می‌توان به کالاپاپریا ( کسی که عاشق مجادله است)، چیترانتزا (چشمان زیبا)، پیتانترا (چشم زرد) و پیت پد (پا زرد) اشاره کرد.

مرغ مینا خانگی

اما در بین تمام گونه‌های این پرنده فقط دو نوع مینا گوشواره‌ای و معمولی به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شوند. مینای گوشواره‌ای می‌تواند به طور کامل همانند انسان صحبت کند و به همین دلیل طرفداران بیشتری در غرب دارد. مینای معمولی بیشتر مهاجم و شکارچی حشرات است. در بین انواع این پرندگان مینای بالی در معرض خطر انقراض قرار دارد. در حال حاضر نیز کمتر از ۱۰۰ مینای بالی در طبیعت وجود دارد.

در کل این پرندگان شخصیتی کاملا دوستانه، پرجنب و جوش و باهوش دارند که با زندگی در قفس سازگار هستند. از تعامل و معاشرت با انسان‌ها بسیار لذت می‌برند. با این حال اصلا از نوازش خوششان نمی‌آید. میناهای جوان به راحتی با محیط و افراد جدید سازگار می‌شوند. از این رو بهتر است که آن‌ها را در موقعیت‌های مختلف مانند: سفر با ماشین، دامپزشکی، اتاق‌ها و … قرار داد. این پرنده‌ها به کسانی که به آن‌ها توجه بیشتری می‌کنند، نزدیک‌تر هستند. مرغ مینا خودش قفسش را تمیز می‌کند و این یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد آن‌ها به حساب می‌آید.

ویژگی‌های مرغ مینا سخنگو

ویژگی اصلی و مهم مرغ مینا سخنگو، آواز و گفتار اوست. آن‌ها دارای آوازی گسترده و متنوع از قبیل: سوت، جیغ، چهچهه و … هستند که به شکل فوق‌العاده‌ای مشابه صدای انسان به گوش می‌رسد. این پرندگان (گوشواره‌ای ‌و معمولی) قابلیت و توانایی یادگیری حداکثر ۱۰۰ کلمه را دارند. گوشواره‌ای دارای بدنی سیاه، پاهای زرد و منقاری به رنگ قرمز نارنجی است. در حالی که مینا معمولی بدنی قهوه‌ای تیره، سر و گلوی سیاه، منقار و پاهای زرد رنگی دارد. مینای بالی نیز که در خطر انقراض است، بدنی سفید، پرهایی سیاه در بال و دم، دور چشمان آبی و زرد دارد. این پرنده‌ها عاشق بازی با انواع اسباب‌بازی هستند. به خصوص از بازی با وسایلی مانند زنگوله، آینه و درب بطری لذت می‌برند.

کارشناسان معتقدند که این پرندگان فقط برای زندگی جفت می‌شوند. در طول فصل حدود ۴ الی ۶ تخم می‌گذارند. مینای معمولی بیشتر در محیط‌های شهری و حومه‌ای زندگی می‌کند، به همین دلیل با زندگی شهری سازگارند. از این رو ممکن است در داخل دودکش‌ها و سوراخ‌های دیوار لانه کرده و باعث مسدود شدن آن‌ها شوند.

شرایط نگهداری از مرغ مینای سخنگو

از آن جا که این پرنده‌ها بسیار پر جنب و جوش‌اند، به یک قفس بزرگ نیاز دارند. ابعاد آن حداقل باید ۲*۲*۴ فوت باشد. درون قفس باید چندین نشیمنگاه در ارتفاع‌های مختلف وجود داشته باشد. این کار به قوی شدن پاهای پرنده کمک می‌کند. جنس آن‌ها نیز بهتر است از چوب طبیعی باشد. لانه‌ پرنده باید در مکانی به دور از وزش باد قرار گیرد. بهتر است در شب روی قفس پوشانده شود. این پرندگان به دود و بوی شدید بسیار حساس‌اند. به همین دلیل لانه‌ آن‌ها نباید در نزدیکی آشپزخانه باشد.

مرغ مینا حمام با آب را بسیار دوست دارد. بنابراین ظرفی تقریباً بزرگ برایش فراهم کنید که هنگام حمام کردن بتواند آب را به اطراف پرتاب کند. این کار در حقیقت با از بین بردن گرد و غبار، شوره، پرهای شل، کنه و رطوبت دهی به بدن در حفظ پرو بال پرنده نقش مهمی دارد. همچنین مرغ مینا را نباید در محلی که سیستم تهویه و گرمایشی دارد، نگهداری کرد. زیرا پوست او را خشک می‌کند.

تغذیه مرغ مینا

همان‌طور که گفتیم این پرندگان از حشرات تغذیه می‌کنند. از این رو معمولاً از آن‌ها برای دفع آفات به خصوص ملخ‌ها استفاده می‌شود. پرنده‌های مینا با آن که در مناطق گرمسیر زندگی می‌کنند، اما توانایی تحمل طیف وسیعی از دما را دارند. معمولاً متوسط دمای گرمترین ۲/۲۳ و متوسط دمای سردترین۴- درجه‌ سانتی‌گراد را تحمل می‌کنند. این پرندگان می‌توانند تهدیدی جدی برای باغ‌های میوه باشند و در عین حال حشرات و آفات موجود در زمین‌های شخم زده را از بین می‌برند.

از این جهت برای کشاورزان مفید هستند. پرنده‌های مینا به سرعت عاشق می‌شوند. به همین دلیل ممکن است در طول زندگی‌شان چندین بار ازدواج کنند. طول عمر این پرندگان بین 10 تا 15 سال است. یک موضوع جالب دیگر آن است که این پرنده‌ها هر چه سنشان بالا می‌رود، رنگ اطراف چشمشان پررنگ‌تر می‌شود. جنس نر پرنده‌ مینا سقف دهانش سیاه است و معمولا از همین روش برای تعیین جنسیت آن‌ها استفاده می‌شود.

نقش آب در تغذیه مرغ مینا

آب تازه باید همیشه در دسترس آن‌ها قرار داشته باشد. بهتر است آب مقطر و ترجیحا آب تصفیه شده به پرندگان داده شود. از خوراندن مواد غذایی مانده و رو به فساد به پرنده خودداری کنید، زیرا باعث مسمومیت پرنده می‌شود. میناها باید در طول روز حداقل یک ساعت خارج از قفس باشند. قبل از این کار نیز از بسته بودن درها و پنجره‌ها، خاموش بودن پنکه‌ سقفی و عدم وجود حیوانات دیگر در محیط خانه مطمئن شوید. همان‌طور که اشاره کردیم این پرندگان خصلت شکارچی و تهاجمی دارند.

به همین دلیل نباید کنار پرندگان دیگر قرار گیرند. زیرا احتمال آسیب و حمله به پرنده‌های کوچک بسیار زیاد است. علائمی از جمله: چشمان روشن، پرهای تمیز و صاف، اشتهای خوب، فعال و پر جنب و جوش بودن نشانه‌ سلامت کامل پرنده هستند. در عین حال ترشح از بینی یا دهان، پرهای کرکی و نشستن در کف قفس از علائم وجود بیماری در مرغ مینا به شمار می‌روند. در صورت وجود هر کدام از این نشانه‌ها باید سریعا به دامپزشک مراجعه کرد.

مزاج مرغ مینا

این پرندگان به شدت مستعد بیماری‌های کبدی و هموکروماتوز (بیماری ذخیره‌ آهن) هستند.  بیماری های مانند نیوکاسل مرغ مینا که در مقاله درمان نیوکاسل مرغ مینا و بیماری های مرغ مینا به آن اشاره کردیم. به همین دلیل غذای مرغ مینا باید با دقت زیادی تهیه شود. این پرندگان همان‌طور که گفتیم همه چیز خوار هستند. آن‌ها از میوه‌ها، شهدها و حشرات تغذیه می‌کنند. اما عمده‌ غذای مرغ مینا در طبیعت، میوه‌ها هستند. برای تغذیه‌ این پرنده‌ها می‌توان از دانه‌های آماده که حاوی ۱۸ درصد پروتئین، ۱۸ درصد چربی و آهن بسیار کم است، استفاده کرد.

در کل برای مقابله و خنثی کردن بیماری ذخیره‌ و جذب آهن، دانه‌ها باید ۵۰٪ رژیم غذایی را تشکیل دهند. موز رسیده، سیب، خرما، انگور، هلو، انبه، پاپایا، پرتقال، آناناس، گلابی، آلو، هندوانه و زغال اخته میوه‌هایی هستند که می‌توان در رژیم غذایی این پرندگان قرار داد. البته موز باید به مراتب کمتر از سایرین استفاده شود. زیرا حاوی مقادیر زیادی قند است. هرگز نباید میوه‌های خشک غنی شده با آهن مثل کشمش را به آن‌ها داد.

قبل از دادن میوه به پرنده‌ مینا باید دانه‌های آن‌ها را جدا کرد. نکته قابل توجه در رابطه با غذای مرغ مینا آن است که این پرنده علاقه‌ای به جویدن ندارد، از این رو بهتر است ابتدا میکس شده و به صورت گلوله‌های کوچک به او خورانده شود. در بین حشرات نیز کرم‌های کنجاله‌ای، جیرجیرک و کرم‌ مومی برای پرنده مناسب‌اند. البته حشرات نیز فقط ۵ درصد رژیم غذایی را باید تشکیل دهند.

سخنگو کردن مرغ مینا

برای آن ‌که بتوان مرغ مینا را به پرنده‌ای سخنگو تبدیل کرد، قبل از هر چیزی صبر، شکیبایی و زمان لازم است. همچنین کلمات مد نظر باید کاملاً واضح بیان و به دفعات زیاد تکرار شوند. برای سخنگو کردن این پرنده باید همانند یک کودک نوپا با او برخورد کرد. این پرنده به علت احساسات قوی که دارد، سریعاً رفتارهای آموزگار خود را درک می‌کند. اما برای آن که نتیجه بهتر و سریع‌تری در این راه بگیرید، باید از همان سنین کم آموزش را شروع کنید. زیرا پرنده‌های مینا در سنین کم استعداد فوق‌العاده‌ای در یادگیری دارند.

آموزش باید با کلمات ساده آغاز شود. همچنین در طول ۲۴ ساعت باید حداقل ۴ ساعت با پرنده در بازه‌های ۲۰ دقیقه‌ای صحبت کرد. در این راه برای کسب نتیجه‌ بهتر می‌توان از روش شرطی کردن استفاده کرد. به این منظور که اگر پرنده کار مد نظر شما را انجام داد، به او جایزه دهید. این فرآیند باید به صورت مداوم و در طول ۴ تا ۶ ماه انجام شود. هنگام آموزش کلمات باید بین هر واژه ۱۰ ثانیه مکث کرد، تا پرنده آن را درک کند. کلمات باید در هر تکرار تنها با یک لحن و تن صدا بیان شوند. از این رو همه‌ طول مدت آموزش باید توسط یک فرد انجام گیرد. زیرا پرنده‌ مینا بسیار باهوش است و تفاوت بین تن صداها را تشخیص می‌دهد.

گونه‌های مختلف مرغ مینا

مرغ مینا در کل شامل گونه‌ اهلی و وحشی است. گونه‌های اهلی را می‌توان به عنوان حیوان خانگی نگهداری کرد. اما نوع وحشی آن‌ها که فقط در طبیعت‌های آزاد یافت می‌شوند را نمی‌توان به عنوان پرنده‌ خانگی اسیر کرد، زیرا احتمال آسیب و جراحت به شما و اعضا خانواده وجود دارد. مرغ مینا سخنگو در ایران نیز یافت می‌شود که بسیار باهوش و زرنگ است. برای خرید این حیوانات باید آن‌ها را از پرورش‌دهندگان پرنده خرید. قیمت مرغ مینا معمولاً بین 500 هزار تومان شده شده و با توجه به نژادها و ویژگی‌های پرنده متغیر است.

همچنین بهترین فصل برای خریدن تیر و خرداد می‌باشد. خریدن مرغ مینا نر نیز در بین مردم بیشتر رواج دارد. زیرا معتقدند توانایی سخنوری بیشتری نسبت به ماده دارد. اما اگر این پرنده جفت نداشته باشد، بعد از مدتی شما را رها کرده و به دنبال جفت می‌گردد. از این رو بهتر است به صورت جفت خریداری و نگهداری شوند. همچنین این مورد را در نظر بگیرید که مرغ مینا خصلتی تهاجمی دارد. به همین دلیل ممکن است در صورت آزار دیدن به شدت عکس‌العمل نشان دهد.