گلوآبی ؛ پرنده زیبایی که تنها 5 سال عمر می‌کند!

پرنده گلوآبی عضوی از خانواده چت‌ها است و با نام علمی لوسینیا اسویسیکا شناخته می‌شود. این پرنده زیبا 14 سانتیمتر طول و 20 گرم، وزن دارد و طول بالهایش نیز به 20 تا 22.5 سانتیمتر می‌رسد. جالب است بدانید حدود 300 گونه مختلف از پرنده چت و برفک در خانواده Turdidae وجود دارد. ما در ادامه این مطلب از دانه مارکت با یک نوع ویژه از آن، یعنی Bluethroat آشنا می‌شویم.

گلوآبی چگونه پرنده ای است؟

گلوآبی یک پرنده آوازخوان کوچک است که پرهای جنس نر بالغِ آن در قسمت های بالایی قهوه ای تیره و در قسمت های زیرین قهوه ای مایل به خاکستری روشن است. بال‌ها نیز به رنگ قهوه‌ای متوسط ساده هستند و دم بالایی خاکستری تیره است. یک نوار سفید پر رنگ در سراسر سوپرسیلیوم از روی چشم امتداد می‌یابد. در زیر فک پایین، چانه و گلو به رنگ آبی تیره با شکل هلالی قرمز رنگی به سمت بالا وجود دارد که لکه آبی موجود در ناحیه بالای سینه را به دو نیم تقسیم می‌کند. در پایه لکه آبی نیز یک نوار سیاه و سفید نازک و یک ناحیه قهوه ای رنگی یا نارنجی وجود دارد. باقی قسمتهای بخش زیرین به رنگ خاکستری روشن است. پاها بلند و نازک و به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه است. چشم ها نیز قهوه ای تیره و منقار پرنده، سیاه رنگ است.

به طور کلی، ماده بالغ، رنگ‌های نر را با افزودن گونه‌های سفید، گلوی کم ‌رنگ و با نوار سینه‌ای تیره که اغلب به رنگ آبی دیده می‌شود، تکرار می‌کند. اما جوجه‌ها عمدتاً در قسمت‌های بالایی به رنگ قهوه‌ای تیره هستند. در سر و سینه‌ها، رگه‌هایی گاومیشی شکلی دارند و قسمت زیرین آنها نیز خاکستری کم ‌رنگ است. پایه دم نیز در آنها اغلب به رنگ قرمز زنگ زده دیده می‌شود. (در این بین یادآور می‌شویم که برای آشنایی بیشتر با سایر پرندگان آبی رنگ می‌توانید مقاله دیگر ما را با عنوان « جیجاق آبی و مشخصات آن » در دانه مارکت بخوانید.)

تغذیه و رژیم غذایی

گلوآبی معمولاً از روی زمین و در زیر پوشش متراکم گیاهان و در میان زباله‌های برگ، حشرات کوچک، کرم‌ها، عنکبوت‌ها و لارو حشرات را برای تغذیه می‌جوید. اما در پاییز از دانه‌ها و توت‌ها نیز به عنوان غذای پرنده تغذیه می‌کند. بر اساس ویکی ‌پدیا، گلو‌آبی‌ها به ‌عنوان بخشی از گروه چت، مجموعه‌ای از پرندگان حشره‌ خوار طبقه‌ بندی می‌شوند که به ‌عنوان «مگس‌گیران دنیای قدیم» نیز شناخته می‌شوند.

زیستگاه پرنده گلوآبی کجا است؟

گلوآبی در شمال منطقه پالئورکتیک در شمال اروپا و آسیا از اسکاندیناوی تا خاور دور روسیه و از جنوب تا چین تولید مثل می‌کند. این پرنده در طول ماه های زمستان به جنوب آفریقا، شبه جزیره عربستان، جنوب و شرق آسیا، شبه قاره هند و جنوب اروپا مهاجرت می‌کند و جمعیت کمی از آن نیز در شمال غربی آلاسکا تولید مثل می‌کند.

جالب است بدانید دوازده زیرگونه از این پرنده وجود دارد که عموماً از نظر پر و نقش و نگار، از هم متفاوت هستند. تفاوتهای آنها نیز فقط به رنگ گلو محدود می‌شود. به گونه ای که در آنها پرندگانی با لکه‌های گلو قرمز یا هلالی شکل، تا لکه‌های سفید، با رنگ گلوی کاملاً آبی یا بدون رنگ نیز دیده می‌شود. اما زیرگونه ای که از آن صحبت می‌کنیم در قلمروهایی در سرتاسر شمال قطب جنوب از روسیه و سیبری گرفته تا شبه جزیره کامچاتکا در سواحل اقیانوس آرام، مغولستان و چین مرکزی تولید مثل می‌کند. در زمستان هم به جنوب صحرای آفریقا، شبه جزیره عربستان، شبه قاره هند و میانمار و تایلند مهاجرت می‌کند.

با این حال به طور کلی باید بگوییم که پرنده گلوآبی اغلب در نیزارها و زمین‌های باتلاقی یافت می‌شود. این پرنده زیستگاه‌های مرطوب از جمله جنگل‌های مرطوب و گرمابه‌ها را برای زندگی ترجیح می‌دهد.

صدای پرنده گلوآبی چگونه است؟

جالب است بدانید بسیاری از پرنده گلوآبی با عنوان استاد تقلید صدا یاد می‌کنند. صدای این پرنده به طور کلی دارای آهنگی قدرتمند و خوش آهنگ است که اغلب تکرار می شود و با نت های کوتاه و تریل های بلندتر ملایم تر در هم آمیخته است. اما از آنجایی که این پرنده، بیشتر از گونه های دیگر پرندگان ساکن در منطقه نزدیک خود تقلید می‌کند، به عنوان یک مقلد شناخته می‌شود.

پرورش و تولید مثل در پرنده گلوآبی

از نظر لانه سازی و زادآوری، گلوآبی‌ها تقریباً 1 تا 2 مولد در سال تولید می‌کنند که هر کدام از 5 تا 7 تخم تشکیل می‌شود. تخمها به رنگ سبز کم رنگ و قهوه ای خالدار هستند. همچنین به طور معمول به تنهایی توسط ماده برای حدود سیزده روز قبل از جوجه کشی انکوبه می‌شوند. فلدینگ به طور معمول تقریباً دو هفته بعد اتفاق می‌افتد. برخی از جمعیت های اروپایی سالانه دو نوزاد تولید می‌کنند. لانه‌های عمیق و فنجانی آنها نیز اغلب در اطراف علف‌های شنی یا بوته‌زارهای مرطوب، عمدتاً توسط ماده‌ها ساخته می‌شود و متشکل از خزه، شاخه ها و علف بوده و با موهای حیوانات و گیاهان پوشیده شده است. ناگفته نماند که بسته به مکان لانه، تولید مثل از آوریل تا ژوئیه انجام می‌شود و امید به زندگی برای جوجه گلوآبی تا پنج سال است.

جمعیت و تهدیدها

پرنده گلوآبی به عنوان گونه ای با کمترین نگرانی در لیست قرمز IUCN طبقه بندی شد. کل جمعیت جهانی گلوآبی‌ها بسیار متفاوت است. با این حال تخمین زده می‌شود که بین 545126 تا 1376505 جفت مولد از این پرده در دنیا وجود داشته باشد. از این رو در بهار و تابستان، شانس خوبی برای مواجهه با پرنده گلوآبی دارید. این در حالی است که در گذشته این امکان وجود نداشت. چرا که بین سال‌های 1900 تا 1970 در هلند به دلیل از بین رفتن زیستگاه‌های این پرنده از طریق زه‌کشی و تشدید کشاورزی به تدریج از تعداد گلوآبی‌ها کاسته شد. اما در دهه 1970، به دلیل ظهور ذخایر طبیعی باتلاقی ناهموار در مکانهایی مثل فلیوولاند، این گونه از لیست قرمز حذف شد. تا جایی که در حدود سال 2000 تعداد جفت های مولد در هلند را تقریباً 10000 عدد تخمین زدند.

کلام آخر

پرنده گلوآبی، پرنده کوچک و زیبایی است که با اینکه در اسارت نگهداری نمی‌شود، در مناطق زیادی به چشم می‌خورد. شاید جالب باشد که بدانید این پرنده در زمان مهاجرت در اغلب مناطق ایران از جمله نواحی زاگرس نیز مشاهده می‌شود. گلوآبی در زبان کردی با اسم ” گه رووشینه” و در ترکی با “گئوی بوغاز” شناخته می‌شود. این پرنده به طور معمول زمستان خود را در اطراف تالاب‌های استان‌های خوزستان، فارس و هرمزگان و گاهی نیز در جنوب خزر و همچنین استان‌های تهران و کرمانشاه می‌گذراند. از این رو شانس دیدن آن در ایران نیز وجود دارد. در پایان یادآور می‌شویم که برای آشنایی با دیگر پرندگان بومی ایران و همچنین پرندگان خانگی، تنها کافی است تا سری به وبلاگ ما بزنید و با بازدید از فروشگاه دانه مارکت، مایحتاج غذایی پرندگان خود را خریداری کنید.