اسفناج از جمله سبزیجات مورد علاقه ما انسانها است. اما با وجود اینکه این سبزی منبع خوبی از ویتامین ها و مواد معدنی است، کمی تلخ مزه و شور است. به همین دلیل این سوال برای بسیاری از پرورش دهندگان مطرح است که آیا طوطی ها میتوانند اسفناج بخورند؟ زیرا همه غذاهای انسان برای پرندگان بی خطر نیستند. در پاسخ باید بگوییم که طوطی ها میتوانند اسفناج بخورند. چرا که این سبزی حاوی ویتامین های A و K، پروتئین، کلسیم، آهن، منیزیم و پتاسیم است.
همچنین خواص آنتی اکسیدانی آن استرس اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد را کاهش میدهد. البته اسفناج همینطور سرشار از اسید اگزالیک است که از جذب مواد معدنی مانند کلسیم جلوگیری میکند. بنابراین تغذیه طوطیها با اسفناج باید طبق اصول خاصی انجام بگیرد. چون مصرف بیش از حد سبزیجات غنی از اسید اگزالیک خطر سنگ کلیه افزایش میدهد. در ادامه این مطلب از دانه مارکت ، مزایا و معایب تغذیه پرندگان با اسفناج را بیشتر بررسی میکنیم.
آیا اسفناج برای طوطی ها مفید است؟
اسفناج چه به صورت خام و چه پخته برای طوطی ها مفید است پس آنها می توانند اسفناج بخورند. این سبزی حاوی مواد مغذی زیر است:
- ویتامین A (141 میلی گرم)
- ویتامین K (145 میلی گرم)
- کلسیم (29.7 میلی گرم)
- آهن (0.81 میلی گرم)
- منیزیم (24 میلی گرم)
- پتاسیم (167 میلی گرم)
- فسفر (14.7 میلی گرم)
- فولات (58 میکروگرم)
آنتی اکسیدان های موجود در اسفناج نیز شامل فلاونوئیدها، لوتئین، ویتامین های C و E، کاروتنوئیدها و ترکیبات فنلی هستند. با این حال ناگفته نماند که تحقیقات نشان داده است، اسفناج خام و منجمد دارای خواص آنتی اکسیدانی بالاتری نسبت به اسفناج کنسرو شده و شیشه ای است. در ادامه خواص هر یک از این مواد مغذی را بر روی پرندگان بررسی میکنیم.
-
ویتامین A
ویتامین A (رتینول) یک ویتامین محلول در چربی با خواص آنتی اکسیدانی است. اطمینان از دریافت ویتامین A کافی در طوطی، خطر ابتلا به عفونت های تنفسی، تغییر شکل منقار و پنجه و رشد ضعیف را کاهش میدهد. همچنین ویتامین A سیستم ایمنی طوطی را تقویت میکند که با عفونت های باکتریایی، ویروسی و قارچی و بیماری ها مبارزه میکند. تغذیه طوطیها با اسفناج برای پوست، پرها و سلامت چشم طوطی نیز مفید خواهد بود.
طوطی های مبتلا به هیپوویتامینوز A دارای پرهای شکننده، شکسته، ساییده و تغییر رنگ داده شده، هستند. همینطور، پوست تحریک پذیر، خارشدار و دردناک دارند که اغلب منجر به رفتارهای مخرب مانند پر کنی در انها میشود. ( برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، میتوانید مقاله دیگر ما را با عنوان « چگونه با معضل کندن پر در پرندگان مقابله کنیم؟ » در وبلاگ دانه مارکت بخوانید.)
بدون ویتامین A کافی، پوشش سوراخ بینی خشک شده و ترشحات در دهان طوطی جمع میشود. این تجمع کم کم، ضخیم و پوستهدار میشود و تنفس را دشوارتر میکند. علاوه بر اینها ویتامین A برای سلامت تولید مثل، به ویژه در پرندگان مولد ضروری است.
-
ویتامین K
سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کلم پیچ و کلم بروکلی سرشار از ویتامین K (فیلوکینون) هستند.این ویتامین برای داشتن استخوان های قوی ضروری است. زیرا متابولیسم کلسیم و فسفر را تنظیم میکند و همچنین برای انعقاد خون پس از بریدگی ها و پارگی ها لازم است. بنابراین طوطیهایی که کمبود ویتامین K دارند، استخوانهای ضعیفی خواهند داشت و احتمال شکستگیهایشان بیشتر است. همینطور اگر زخمی باقی بمانند، مهار جریان خون آنها دشوارتر خواهد بود و زمان بیشتری میبرد. البته ناگفته نماند که باکتریهای موجود در روده پرندگان میتوانند ویتامین K تولید کنند. پس در حالی که کمبود آن غیرمعمول است، ممکن است به دنبال استفاده بیش از حد از آنتیبیوتیکها، این باکتریها از بین بروند و بدن دچار کمبود ویتامین K شود.
-
آهن
آهن برای ایجاد هموگلوبین که خون اکسیژن دار را در سراسر بدن حمل میکند، ضروری است. بنابراین تغذیه طوطیها با اسفناج که غنی از آهن است، میتواند از کم خونی جلوگیری کند. کم خونی خود نیز میتواند باعث خستگی، ضعف و بی حالی پرندگان شود. با این حال آهن زیاد برای طوطی ها مضر است. زیرا می تواند باعث بیماری ذخیره آهن یعنی (ISD) شود. در این بیماری آهن اضافی در کبد به صورت هموسیدرین ذخیره میشود و به سلول های کبدی اسیب میرساند. علائم ISD شامل موارد زیر است:
- بیماری کبدی (اورات های زرد یا سبز)
- هیپوآلبومینمی (کمبود پروتئین آلبومین در ادرار یا مدفوع پرندگان)
- تنگی نفس (اشکال در تنفس)
- شکم متورم
- فلج
- کاهش وزن شدید
- نارسایی حاد گردش خون
-
کلسیم
اسفناج سرشار از کلسیم است که استخوان ها را قوی نگه میدارد. بدون مقادیر کافی کلسیم، طوطی ها میتوانند دچار هیپوکلسمی شوند که منجر به موارد زیر میشود:
- ضعف و شکستگی استخوان
- ناهنجاری های تخم مرغ
- دیستوشی (پیوند تخمک)
- کلسیفیکاسیون اسکلتی (جمع شدن کلسیم در یکی از بافتهای بدن)
- ضعف
- لرزش
- تشنج
لازم به ذکر است هیپوکلسمی حاد زمانی رخ میدهد که سطح سرمی کلسیم خون پایین باشد. پس اطمینان حاصل کنید که طوطی شما از طریق اسفناج و سایر غذاهای غنی از کلسیم، این ماده مغذی را به مقدار کافی دریافت میکند. همینطور توجه داشته باشید که پرندگان نمیتوانند کلسیم را بدون ویتامین D3 که از قرار گرفتن در معرض نور خورشید سنتز میشود، جذب کنند.
-
منیزیم
شاید جالب باشد که بدانید بدون منیزیم کافی، کلسیم به خوبی جذب نمیشود و اگر این اتفاق بیفتد، منجر به کلسیفیکاسیون شریان ها (تصلب شرایین)، مفاصل و سایر بافت های نرم در بدن پرندگان میشود. منیزیم همچنین عضلات، اعصاب و مغز را آرام میکند. محرومیت از این ماده معدنی ضروری، میتواند منجر به انقباض و تکان دادن عضلات، مانند ضربه زدن به انگشتان پا و بال زدن شود. تغذیه طوطیها با اسفناج پخته، به جای نوع خام آن، میزان منیزیم این سبزی را افزایش میدهد. با این حال، پختن اسفناج مقدار آنتی اکسیدان هایی مانند لوتئین را نیز کاهش میدهد.
-
آنتی اکسیدان ها
اسفناج یک غذای فوق العاده برای طوطی ها است. زیرا دارای آنتی اکسیدان هایی مانند لوتئین، بتا کاروتن، اسید کوماریک و اسید فرولیک است که آسیب رادیکال های آزاد به بدن طوطی ها را کاهش میدهند. پس وجود آنتی اکسیدان دلیل مناسبی است که طوطی ها می توانند برای آن اسفناج بخورند.
-
پروتئین
اسفناج پروتئین بالایی ندارد اما یکی از بهترین منابع گیاهی است. همچنین، حاوی هر 9 اسید آمینه ضروری بدن است که بلوک های سازنده پروتئین هستند. همانطور که میدانید پروتئین برای داشتن پرهای قوی و سالم به خصوص پس از پوست اندازی ضروری است. علاوه بر اینها برای ساخت و ترمیم بافت بدن، تنظیم هورمون و متابولیسم و سیستم ایمنی مورد نیاز است.
-
آب
اسفناج حاوی 93 درصد آب است. بنابراین برای هیدراته کردن بدن پرنده شما مفید است.
سوالات متداول
در اینجا با پاسخ به چند سوال پر تکرار در خصوص تغذیه طوطیها با اسفناج و اینکه آیا می توانند اسفناج بخورند، مقاله را به پایان میرسانیم.
آیا اسفناج برای طوطی ها مضر است؟
در حالی که اسفناج برای سلامت طوطی ها مفید است، معایبی نیز دارد. به همین دلیل بسیاری از پرورش دهندگان نگران تغذیه بیش از حد پرنده خود با اسفناج هستند. همانطور که گفتیم اسفناج حاوی اسید اگزالیک است که به مواد معدنی مانند کلسیم متصل شده و جذب آن را دشوار میکند. اسفناج همچنین میتواند باعث مشکلات کلیوی و بستن تخمک شود. البته جوشاندن اسفناج میزان اگزالات آن را 30 تا 87 درصد کاهش میدهد. بنابراین برگ های اسفناج در صورت مصرف معقول نباید برای پرندگان سالم، مشکل ایجاد کند.
تغذیه طوطیها با اسفناج باید به چه مقدار باشد؟
مانند همه غذاهای دیگر، طوطیها را باید در حد اعتدال با اسفناج تغذیه کرد. چرا که این سبزی سرشار از اسید اگزالیک است. پس اضافه کردن چند برگ اسفناج یک یا دو بار در هفته به همراه سایر سبزیجات به غذای طوطی مفید خواهد بود.