گیلانشاه ابرو سفید چگونه پرنده ای است؟

گیلانشاه ابرو سفید یا همان (Eurasian whimbrel) که با نام علمی (Numenius phaeopus) شناخته می‌شود از جمله پرندگان ساحلی بزرگ است. این پرنده 5 زیرگونه مختلف دارد. انواع گونه های آن عمدتاً در ایسلند، گرینلند، جزایر فارو، اسکاتلند، نروژ، غرب قزاقستان و تقریباً در تمام بخش های سیبری مرکزی دیده شده. اما جالب است بدانید که این پرنده زیبا در بخش هایی از ایران نظیر جزیره کیش و استان هرمزگان نیز یافت می‌شود. به بهانه همین موضوع در این مطلب از دانه مارکت شما را بیشتر با گیلانشاه ابرو سفید آشنا می‌کنیم؛ در ادامه با ما همراه باشید.

مشخصات ظاهری گیلانشاه ابرو سفید

ابرو سفیدها از جمله پرندگان زیبا و قهوه‌ای ساحلی با منقاری بسیار بلند و منحنی شکلی هستند. شما معمولاً می‌توانید آنها را از نوار رنگ پریده‌ در مرکز تاجشان تشخیص دهید. به عبارت دیگر این پرندگان از بالا قهوه‌ای تیره، پایین کم‌ رنگ، با رگه‌های قهوه‌ای زیاد روی گلو و سینه‌های خال‌دار هستند. سر آنها به وضوح راه راه است، با یک نوار ابروی کم رنگ که نوار تیره چشم و تاج کناری آن را از هم جدا می‌کند. یک نوار کم رنگ دیگر در مرکز تاجشان قرار دارد.

الگوی پشت بدن پرنده بسیار متغیر است، اما تا حد زیادی سفید با مقداری لکه‌های قهوه‌ای تا قهوه‌ای رگه‌دار است که از دور تقریباً تیره به نظر می‌رسد. طول این پرنده ۳۷ تا ۴۷ سانتی‌متر، طول بال‌ها ۷۵ تا ۹۰ سانتی‌متر و وزن آن ۲۷۰ تا ۴۹۳ گرم است. قدیمی‌ترین گیلانشاه ابرو سفیدِ حداقل 14 سال سن داشت. او در منیتوبا شناسایی و دوباره به طبیعت بازگردانده شد.

زیستگاه گیلانشاه ابرو سفید کجا است؟

همانطور که گفتیم گیلانشاه های ابرو سفید پرندگان ساحلی نسبتاً بزرگی هستند که در تاندراهای باز، سواحل و زمین های گلی زندگی می‌کنند، بنابراین معمولاً جستجوی زیستگاهشان برای پیدا کردن آنها کافی است. بر این اساس شما می‌توانید در امتداد ساحل و در هنگام جزر و مد به دنبال آنها بگردید. چرا که وقتی جزر و مد بالا می‌رود، آنها اغلب به باتلاق های نمکی یا جزایر کوچک نقل مکان می‌کنند. همچنین گفتنی است این پرندگان در ایرلند و بریتانیا، در اسکاتلند، به ویژه در اطراف شتلند، اورکنی، هبریدهای بیرونی و همچنین سرزمین اصلی در ساترلند و کیثنس تولید مثل می‌کنند.

نوع اوراسیایی این پرنده مهاجر در زمستان از سواحل آفریقا و جنوب آسیا به استرالیا می‌گذرد و در خارج از فصل تولید مثل نسبتاً پر جمعیت است. البته چرخش های گونه اوراسیایی ممکن است در مصب های سرتاسر نیوزلند رخ دهد، اما بیشتر رکوردها مربوط به نیمه شمالی جزیره است.

رفتار و بوم شناسی

در نیوزیلند، گیلانشاه ابرو سفید اوراسیایی به ‌صورت تکی یا در گله‌های کوچک در مصب رودخانه‌ها زندگی می‌کنند. آنها زیستگاه های باز را اشغال می‌کنند و از توندرا، دشت های گلی، سواحل و شوره زارها برای لانه سازی استفاده می‌کنند. آنها بین مناطق لانه سازی قطب شمال و مناطق زمستان گذرانی تا جنوب بولیوی مهاجرت می‌کنند و گاهی اوقات مجبور می‌شوند هنگام پرواز بر فراز اقیانوس های باز، طوفان ها را دور بزنند.

جالب است بدانید بعضی از انواع گیلانشاه ابرو سفیدِ مهاجر پروازی بدون توقف روی آب به طول 4000 کیلومتر (2500 مایل) از جنوب کانادا یا نیوانگلند به آمریکای جنوبی را انجام می‌دهند. تماس معمولی آنها یک سوت مواج است که صدای زیبایی دارد. از این رو اگر شما به سوت های دلپذیر آنها گوش دهید، می‌توانید از حضور پرندگان در اطرافتان مطلع شوید.

تغذیه و رژیم غذایی؛ گیلانشاه ابرو سفید چه می‌خورد؟

در فصل غیر زادآوری، نوع اوراسیایی این پرنده با کاوش در گل نرم برای یافتن طیف وسیعی از بی‌مهرگان رودخانه‌ای کوچک و با شکار خرچنگ های کوچک و طعمه های مشابه تغذیه می‌کند. جالب است بدانید در بسیاری از مناطق، غذای اصلی زمستانی گیلانشاه های ابرو سفید خرچنگ کمانچه‌زن است. منحنی منقار این پرنده تطابق خوبی با شکل حفره‌های خرچنگ کمانچه‌زن دارد. بر این اساس پرنده منقارش را به داخل لانه خرچنگ می‌برد، خرچنگ را بیرون می‌آورد، اگر گل آلود بود آن را می‌شوید و گاهی قبل از قورت دادن آن، پنجه ها و پاهایش را می‌شکند. قسمت های غیر قابل هضم را نیز از طریق مدفوع، دفع می‌کند.

قبل از مهاجرت نیز توت ها به بخش مهمی از رژیم غذایی گیلانشاه های ابرو سفید تبدیل می‌شوند. همچنین مشاهده شده است که گیلانشاه ابرو سفید از حشرات، به ویژه پروانه های ببر آبی نیز در رژیم غذایی خود استفاده می‌کند. البته آنها گاهی ماهی های کوچک را هم می‌گیرند. (برای آشنایی با دیگر پرندگان ماهی خوار می‌توانید مقاله دیگر ما را با عنوان « ماهی خورک یا شاه ماهیگیر چگونه پرنده ای است؟ » در وبلاگ دانه مارکت بخوانید.)

پرورش و تولید مثل

گیلانشاه های ابرو سفید اوراسیایی در تاندرای قطب شمال در سراسر اوراسیا رشد می‌کنند. کلاچ آنها متشکل از 3 تا 5 تخم است که در یک خراش کم عمق که با تکه های کوچکی از گیاهان پوشیده شده است، گذاشته می‌شود. در حین جوجه کشی پرندگان بالغ از منطقه لانه سازی دفاع می‌کنند و حتی به انسان هایی که خیلی نزدیک لانه آنها می‌شوند، حمله می‌کنند.

وضعیت جمعیتی؛ تهدید و حفاظتها

سالانه حدود 70 چرخش گونه اوراسیایی در نیوزلند رخ می‌دهد. جمعیت پروازهای آسیای شرقی – استرالیا 55000 نفر تخمین زده می‌شوند. تصور می‌شود که این اعداد رو به کاهش است. همچنین حدود 50 درصد از جمعیت اوراسیایی در مسیر پرواز آسیای شرقی – استرالیا در دریای زرد در مهاجرت به شمال، منطقه‌ای که در معرض تهدید شدید احیا و آلودگی است، قرار دارند. ناگفته نماند که نزدیک به پایان قرن نوزدهم، شکار در مسیرهای مهاجرت آنها تلفات زیادی را بر تعداد این پرنده وارد کرد با این حال جمعیت از آن زمان بهبود یافته است. در نهایت گفتنی است گیلانشاه ابرو سفید یکی از گونه هایی است که موافقت نامه حفاظت از پرندگان آبی مهاجر آفریقا – اوراسیا (AEWA) در مورد آن اعمال می‌شود.

کلام آخر

در این مطلب با شکل ظاهری گیلانشاه ابرو سفید، ویژگی‌های رفتاری او و رژیم غذایی این پرنده آشنا شدیم . حال جالب است بدانید که نامگذاری این پرنده چگونه شکل گرفته است. Numenius، جنس منتسب به Whimbrel، در یونانی به معنای «ماه نو» است، که اشاره ای به شکل منقار پرنده دارد که شبیه به هلال ماه است. به همین دلیل نیز نام لاتین این پرنده به شکل منقار آن و نام فارسی آن به کمان سفید موجود در صورتش اشاره دارد. در پایان یادآور می‌شویم که شما برای آشنایی با سایر پرندگان وحشی و خانگی می‌توانید سری به وبلاگ دانه مارکت بزنید و غذای پرنده و غلات مورد نیاز حیوان خانگی خود را به صورت ارگانیک و در سریعترین زمان ممکن از فروشگاه اینترنتی ما خریداری کنید.