آنچه که باید در مورد شاهین تیزپر بدانید

سریع‌ترین پرنده جهان با سبک شکار فوق ‌العاده، شاهین و در حقیقت یک گونه از آن، به نام شاهین تیزپر بوده که آن را با نام “پرنده سرگردان” نیز می‌شناسند. چرا که نام شاهین از کلمه لاتین “peregrinus” گرفته شده که به معنای “سرگردان” یا “زائر” دانسته می‌شود. نام علمی قوش تیزپر نیز Falco Peregrinus است. در این مقاله از دانه مارکت می‌خواهیم به بررسی خصوصیات و ویژگی‌های رفتاری سریع‌ترین پرنده جهان، یعنی شاهین تیزپر بپردازیم.

خصوصیات ظاهری و خاص شاهین‌ها

این گونه از شاهین، پشتی به رنگ آبی مایل به خاکستری، زیر تنه سفید میله‌ای و سر تقریباً سیاه دارد. در این پرنده، ماده‌ها بزرگ‌تر از نرها هستند و نرها جثه ریزتری دارند. تصور می‌شود که قوش‌های تیزپر از دید دو چشمی بهره می‌برند و این یعنی هشت برابر بهتر از ما می‌توانند همه چیز را ببینند. در نتیجه آنها این امکان را دارند تا طعمه خود را از فاصله بیش از سه کیلومتری تشخیص دهند. آنها همچنین دارای پلک سومی هستند که هنگام خم شدن برای شیرجه از چشمانشان محافظت می‌کند. این پلک اشک را پخش کرده و زباله‌ها را بدون انسداد بینایی پاک می‌کند. مطالعات همچنین نشان می‌دهد که وقتی سر این پرنده با زاویه ۴۰ درجه چرخانده می‌شود، دید او برای شکار واضح تر می‌شود.

شکل پرواز یک شاهین چگونه است؟

شما می‌توانید یک قوش تیزپر در حال پرواز را از نحوه حرکتش با ضربات سریع بال‌ها و سپس نحوه گرفتن طعمه تشخیص دهید. همانطور که گفتیم تیزبین بودن این پرنده به آن معنی است که وقتی سرش را می‌چرخاند، بهتر می‌بیند. بنابراین در یک انحنا به سمت طعمه خود پرواز می‌کند. جالب است بدانید که این روش منحنی، سریع‌تر از یک روش مستقیم است؛ زیرا کشش کمتر باعث کاهش سرعت پرواز شاهین در هوا می‌شود.

غذای شاهین‌ها چیست و آنها چگونه شکار می‌کنند؟

کبوترها غذای اصلی شاهین‌ها هستند، اما در فصل مهاجرت، این پرندگان اردک‌های کوچک، بلدرچین، مورچه‌ها، سهره‌ های حلقه‌دار و طلایی، سارها، اردک‌های سریع و کوچک را نیز می‌خورند. (برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص غذای شاهین‌ها و البته خودِ بلدرچین ها، می‌توانید مقاله دیگر ما را با عنوان « تخم بلدرچین » در وبلاگ دانه مارکت بخوانید.) آنها، پرندگان شهری را در شب و با نور شب شکار می‌کنند. از این رو شاهین تیزپر اغلب در سپیده‌ دم و غروب، زمانی که طعمه بیشتری در محیط حضور دارد، شکار می‌کند.

این پرنده هنگامی که شکار خود را می‌بیند، دم و بال‌های خود را به عقب جمع می‌کند و در پاهایش فرو می‌رود. سپس با یک پای فشرده ضربه می‌زند و شکار خود را با ضربه می‌کشد، پس از آن نیز در هوا می‌چرخد تا طعمه را بگیرد. البته اگر نتواند آن را بکشد یا طعمه را از دست بدهد، در یک پرواز چرخشی تعقیبش می‌کند. جالب است بدانید یک شاهین حتی اگر شکار آن‌ قدر سنگین باشد که نتواند آن را حمل کند نیز، طعمه را روی زمین می‌اندازد و آن را در جا می‌خورد!

نمایش‌های چشمگیر خواستگاری در شاهین تیزپر

معاشقه شاهین‌های تیزپر تماشایی بوده و شاملِ نمایش آکروباتیک‌های هوایی پویا، مارپیچ‌های دقیق و شیرجه‌های شیب‌دار است. جالب است بدانید در طی این نمایش معمولاً پرنده نر، هدایایی از طعمه را در هوا به ماده می‌دهد. برای ایجاد این امکان، ماده در واقع برعکس پرنده نر پرواز می‌کند تا غذا را از چنگال‌های او دریافت کند!

مهمترین نکات پرورش و لانه ‌سازی در شاهین‌ها

شاهین‌های نر که با ‌عنوان “تیرسل” نیز شناخته می‌شوند، ممکن است تا 30٪ از جنس ماده خود، کوچک‌تر باشند. هر دو پرنده در یک ‌سالگی به بلوغ جنسی می‌رسند و مادام ‌العمر جفت‌گیری می‌کنند. هر سال جفت‌ها برای لانه ‌سازی به یک مکان باز می‌گردند. آنها معمولاً روی لبه‌های صخره یا در سال‌های اخیر روی سازه‌های بلند ساخته‌ شده توسط انسان‌ها، لانه می‌کنند. از این رو می‌توان گفت که این پرنده، موفق‌ترین نمونه حیات ‌وحش شهری است.

ویژگی ظاهری جوجه‌های شاهین تیزپر

تیزپرها تا پنج تخم قهوه‌ای تیره و خالدار می‌گذارند. این تخم‌ها به مدت ۲۹ تا ۳۳ روز عمدتاً توسط ماده انکوبه می‌شوند و نر نیز در طول روز به جفتِ خود کمک می‌کند. جوجه‌ها پس از جوجه‌کشی با کرک مایل به سفید متولد می‌شوند و در این زمان پاهای نامتناسبی دارند. در این مرحله هم نر و هم ماده، لانه را جهت شکار و تامین غذا برای تغذیه بچه‌های خود ترک می‌کنند. آنها باید سخت کار کنند، چرا که جوجه‌ شاهین‌ها خیلی سریع رشد می‌کنند. این پروسه به گونه ای است که وزن این پرندگانِ تازه متولد شده، در شش روز دو برابر می‌شود و در سه هفتگی ۱۰ برابر اندازه آنها در بدو تولد است. بر این اساس جوجه‌ها ۴۲ تا ۴۶ روز پس از جوجه‌کشی از تخم خارج می‌شوند و تا دو ماه جهت دریافت غذای پرنده، به والدین خود وابسته می‌مانند.

وضعیت حفاظت از شاهین تیزپر

شاهین‌های تیزپر در طول جنگ جهانی دوم، زمانی که به‌ منظور محافظت از کبوترهای بومی کشته شدند، تبدیل به یک هدف برای محافظت شدند. اما جمعیت آنها در دهه ۱۹۶۰ به دلیل آزار و اذیت انسان و تأثیر آفت‌کش‌ها در زنجیره غذایی به سطوح بحرانی رسید. البته بهبود قوانین به حفاظت از این پرندگان کمک کرده است تا وضعیت آنها کمی بهبود یابد. با این ‌حال، آنها هنوز مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. این پرندگان، اغلب به صورت غیر قانونی کشته می‌شوند تا از شکار پرندگان دیگر توسط آنها و کبوترهای مسابقه‌ای جلوگیری شود.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی شاهین تیزپر پرداختیم. گونه‌ای از شاهین‌ها که تیزتر از بقیه بوده و سریع‌تر پرواز می‌کند. این گونه که آن را قوش تیزپر می‌نامند، ویژگی‌های ظاهری و رفتاری خاصی دارد و نمایش خواستگاری او نیز بسیار چشمگیر است. از این رو اگر از این مطلب لذت برده‌اید یا تمایل دارید نکته دیگری را به آن اضافه کنید، می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. همچنین برای مطالعه در خصوص سایر پرندگان وحشی و خانگی و همینطور تهیه انواع دان پرنده و غلات ارگانیک، به صورت آنلاین و با بهترین قیمت، تنها کافی‌ است سری به دانه مارکت بزنید و از مقالات و محصولات ما دیدن کنید.