هدهدها پرندگان رنگارنگی هستند که در سراسر آفریقا، آسیا و اروپا یافت میشوند و به دلیل تاج و پرهای متمایزشان، قابل توجه هستند. شاید جالب باشد که بدانید سه گونه زنده و یک گونه منقرض شده از این پرنده به رسمیت شناخته شدهاند. البته برای سالهای متمادی همه گونههای موجود به عنوان یک گونه منفرد جمعآوری میشدند. در واقع، برخی از متخصصان طبقه بندی هنوز هم هر سه گونه را یکسان میدانند. برخی از دانشمندان همچنین هدهد اوراسیایی و آفریقایی را با هم در یک طبقه نگه میدارند، اما هدهد ماداگاسکار را به عنوان گونهای متفاوت طبقه بندی میکنند. در این مطب از دانه مارکت بیشتر با هدهدهای اوراسیایی آشنا میشویم؛ با ما همراه باشید.
گونههای مختلف هدهدها
هدهد که قبلاً یک گونه واحد از یک پرنده در نظر گرفته میشد، حال به سه گونه جداگانه تقسیم میشود: هدهد اوراسیایی، هدهد ماداگاسکار و هدهد ساکن آفریقا. یکی از گونههای جداگانه پذیرفته شده به نام هدهد سنت هلنا هم در جزیره سنت هلنا زندگی میکرد. این گونه احتمالاً در قرن شانزدهم منقرض شده است.
پراکندگی و زیستگاه هدهدها
هدهدها در اروپا، آسیا و شمال آفریقا، جنوب صحرای آفریقا و ماداگاسکار پراکنده شدهاند. البته پرندگان اروپایی و شمال آسیا در زمستان به مناطق استوایی مهاجرت میکنند. در مقابل، جمعیت آفریقا در تمام سال بیتحرک هستند. این پرندگان دو نیاز اساسی برای زیستگاه خود دارند: 1) زمین برهنه یا با پوشش گیاهی کم که روی آن بتوان علوفه جمع کرد و 2) سطوح عمودی دارای حفره (مانند درختان، صخرهها یا حتی دیوارها، جعبههای آشیانه، انبار کاه و لانههای متروکه) که در آن لانه کنند.
این نیازها را میتوان در طیف گستردهای از اکوسیستمها تأمین کرد و در نتیجه هدهد در طیف گستردهای از زیستگاهها مانند گرمک، استپهای جنگلی، دشتها و علفزارها و همچنین جنگلهای جنگلی زندگی میکند. البته زیرگونه ماداگاسکار از این پرنده، در جنگلهای متراکمتری سکونت دارد. با این حال امروزه، اصلاح زیستگاههای طبیعی توسط انسان برای اهداف مختلف کشاورزی منجر به روی آوردن هدهدها در باغهای زیتون، باغها، تاکستانها، پارکها و زمینهای زراعی شده است.
رفتار و بوم شناسی هدهدها
هدهدها اغلب حالتی را از خود نشان میدهند که در گذشته تصور میشد یک حالت تدافعی است. اما مشخص شد که هدهدها با بازکردن بالها و دم خود به سمت زمین و خم کردن سرشان به بالا، آفتاب میگیرند. آنها اغلب بالهای خود را تا میکنند و تا نیمه راه پیش میروند و از حمام گرد و غبار و شن نیز لذت میبرند. همچنین بزرگسالان ممکن است پس از فصل تولید مثل شروع به پوست اندازی کنند و پس از آن به مهاجرت در زمستان ادامه دهند.
رژیم غذایی و تغذیه هدهدها
رژیم غذایی هدهد اوراسیایی بیشتر از حشرات است. البته گاهی اوقات خزندگان کوچک، قورباغهها و مواد گیاهی مانند دانهها و توتها نیز به عنوان غذای پرنده توسط هدهدها مصرف میشود. این پرنده یک جوینده انفرادی است. آنها معمولاً روی زمین تغذیه کرده و به ندرت در هوا غذا می خورند. سبک جستجوی آنها این است که روی زمینِ نسبتاً باز، قدم بزنند و به طور دورهای، مکث کرده تا زمین را برای پیدا کردن حشرات بررسی کنند.
هدهدها همچنین از حشرات روی سطح درختان نیز تغذیه کرده، انبوهی از برگها را هم کاوش میکنند. آنها حتی از سنگهای بزرگ برای شکستن پوست حشرات استفاده میکنند. اقلام رایج در رژیم غذایی آنها شامل جیرجیرک، ملخ، سوسک، گوش، سیکادا، شیر مورچه، حشره و مورچه است که طول آنها میتواند بین ۱۰ تا ۱۵۰ میلیمتر باشد. اما اندازه طعمه ترجیحی حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیمتر است. از این رو طعمههای بزرگتر به زمین پرت شده یا با سنگ خرد میشوند تا پس از کشتن، قسمتهای غیر قابل هضم بدن آنها مانند بالها و پاها جدا شوند.
هدهدها چگونه تولید مثل میکنند؟
هدهدها تک همسر هستند، اگرچه ظاهراً پیوند جفت فقط برای یک فصل باقی میماند. تعقیب و گریز و دعوا نیز بین رقبای نر (و گاهی اوقات مادهها) رایج است و ممکن است وحشیانه هم باشد. این پرنده در زمان جفت گیری سعی میکند به رقبا آسیب بزند که این کار گاهی منجر به کور شدن پرنده میشود!
لانه هدهدها معمولاً در سوراخ درخت یا دیوار است و ورودی باریکی دارد. ماده به تنهایی در این لانه، مسئول جوجهکشی تخمها است. اندازه کلاچ نیز با توجه به مکان متفاوت است. به طور مثال پرندگان نیمکره شمالی بیشتر از نیمکره جنوبی تخم میگذارند و پرندگانی که در عرضهای جغرافیایی بالاتر قرار دارند، کلاچ بزرگتری نسبت به پرندگان نزدیک به استوا دارند. تخمها نیز معمولاً گرد بوده، 4/5 گرم وزن دارند و و رنگ آنها آبی شیری است اما در لانه کثیف به سرعت تغییر رنگ میدهند.
دوره جوجه کشی برای هدهد بین ۱۵ تا ۱۸ روز طول میکشد و در این مدت پرنده نر به ماده غذا میدهد. جوجهکشی به محض گذاشتن اولین تخم آغاز میشود. بنابراین جوجهها به صورت همزمان متولد نمیشوند. جوجهها با پوششی از پرهای کرکی بیرون میآیند و در روز سوم تا پنجم، پرهای بالغ در آنها ظاهر میشوند. ماده، جوجهها را بین ۹ تا ۱۴ روز پرورش میدهد و پرندگان جوان در ۲۶ تا ۲۹ روزگی میپرند. در صورت تمایل برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جوجه کشی پرندگان میتوانید مقاله دیگر ما را با عنوان « بهترین پرنده برای جوجه کشی » در وبلاگ دانه مارکت بخوانید.
رابطه هدهد اوراسیایی با انسانها
رژیم غذایی هدهد شامل بسیاری از گونههایی است که انسانها، آنها را آفت میدانند، مثلاً هد هد از شفیره شبپرهای که یک آفت مخرب جنگلی به شمار میرود، تغذیه میکند. به همین دلیل در بسیاری از کشورها این گونه، تحت قانون حمایت میشود. گفتنی است هدهدها پرندگان متمایزی هستند و در بسیاری از محدودههای خود، تأثیرات فرهنگی گذاشتهاند. برای مثال آنها در مصر باستان، مقدس محسوب شده و روی دیوار مقبرهها و معابد به تصویر کشیده میشدند. همچنین در پادشاهی قدیم، هدهد به عنوان رمزی نمادین برای نشان دادن فرزند وارث و جانشین پدرش استفاده میشد. هدهدها در بسیاری از مناطق اروپا و منادیان جنگ در اسکاندیناوی هم به عنوان دزد تصور میشدند.
کلام آخر
در این مقاله، هدهدها، رژیم غذایی، گونهها و زیستگاههای این پرنده را بررسی کردیم. همچنین به حقایقی جالب از این پرنده نظیر تاریخی بودن آن یا ذکر نامش در قرآن و تورات دست یافتیم. حال نوبت شما است که نظرات خود را در مورد هدهد اوراسیایی با ما در میان بگذارید و در صورت تمایل این مطلب را برای دوستان خود ارسال کنید. در پایان یادآور میشویم که مطالب متنوع در خصوص انواع پرندگان را میتوانید در وبلاگ ما بخوانید و همینطور دان و غلات اورگانیک مورد نیاز حیوان خانگی خود را به صورت آنلاین، از دانه مارکت خریداری نمایید.
خیلی پرنده زیباییه. ممنونم که ما رو باهاش اشنا کردین
من ساکن ماداگاسکار هستم و یک هدهد را در حیاط منزل دیدم و جهت اطلاع از زندگی و تغذیه آن به سایت مراجعه کردم که دیدم ماداگاسکار گونه ای از هدهد را داراست، انشالله بتونم بیارمش ایران و به باغ پرندگان اصفهان تقدیمش کنم 00261341401515
سلام
جوجه هدهد از چه سنی نیاز به اب داره؟
اصلا هدهد پرنده ای که با بشر سازگار نیست و صعب المراص اصلا اب نمیخورد و ..