مرغ انجیرخوار طلایی ؛ پرنده ای ترسو و خجالتی اما زیبا!

مرغ انجیرخوار طلایی یک پرنده ترسو و خجالتی از خانواده (Orioles) است. این پرنده آوازخوان، تنها عضو پرندگان گذرگاهی از خانواده انجیرخواران است که در مناطق معتدل نیمکره شمالی پرورش می‌یابد. او یک مهاجر تابستانی در اروپا و مناطق پالئارکتیک است و فصل زمستان را در مرکز و جنوب آفریقا می‌گذراند. جالب است بدانید نام “oriole” برای اولین بار در قرن 18 ام برای این پرنده استفاده شد و اقتباسی از نام علمی لاتین کلاسیک “aureolus” به معنای “طلایی” است. در ادامه این مطلب از دانه مارکت بیشتر با این پرنده زیبا آشنا می‌شویم.

مرغ انجیرخوار چگونه پرنده‌ای است؟

پرنده نر بالغ انجیرخوار، پرنده ای با ظاهری خیره کننده با سر، بالاتنه و قسمت زیرین زرد طلایی است. البته بالها و دم پرنده به رنگ مشکی براق هستند. پوشش زیر بال نیز زرد رنگ است، در حالی که پرهای پرواز (رمیگ) دارای نوک باریک و سفید مایل به زرد هستند. ناحیه جلوی چشم و پشت پایه منقار نیز در پرندگان نر، سیاه است و این تصور را ایجاد می‌کند که پرنده ماسک کوچکی بر سر دارد. چشم ها قرمز تیره هستند و نوک قرمز مایل به صورتی روشن است. پاها نیز به رنگ آبی خاکستری دیده می‌شوند. ماده، فاقد رنگ زرد طلایی نر است و قسمتهای بالای بدن او، با پرهای سبز مایل به زرد کم رنگ پوشیده شده و پوشش بال‌های بالایی به رنگ خاکستری تیره تا سیاه و ته زرد است. به طوری که اغلب با دارکوب سبز اشتباه گرفته می‌شود.

ناحیه چانه که تا بالای سینه کشیده شده است نیز به رنگ خاکستری کم رنگ است. قسمت پایین سینه، شکم و پهلوها در ماده، به رنگ زرد کم رنگ با رگه های سیاه دیده می‌شود و منقار بیشتر صورتی رنگ است تا قرمز. ماده همچنین ماسک سیاهِ روی صورت نر را هم ندارد. جوجه ها نیز در این گونه از پرندگان، شبیه به ماده بالغ هستند، اگرچه عموماً کدرتر بوده و رگه‌های زیرین بیشتری دارند. ناگفته نماند که طول بدن مرغ انجیرخوار طلایی 24 سانتیمتر و طول بالهای پرنده 44 تا 47 سانتیمتر است. پرندگان بالغ وزنی بالغ بر 56 تا 79 گرم دارند، با سرعت 42 کیلومتر بر ساعت پرواز می‌کنند و می‌توانند تا 10 سال زنده بمانند.

زیستگاه؛ مرغ انجیرخوار طلایی کجا زندگی می‌کند؟

همانطور که گفتیم مرغ انجیرخوار اروپایی یک پرنده مهاجر است که ترجیح می‌دهد در جنوب صحرای آفریقا زمستان را بگذراند اما تابستان و فصل تولید مثل را در آب و هوای معتدل اروپای غربی، به سمت شرق مغولستان و شمال غربی چین سپری می‌کند. از این رو دامنه زادآوری این گونه از پرتغال، اسپانیا و فرانسه، سراسر انگلستان و اسکاندیناوی تا لهستان، روسیه، بالکان، ترکیه و غرب آسیا تا قفقاز تا مغولستان و چین را در برمی‌گیرد. همچنین جالب است بدانید این پرندگان عموماً در طول شب مهاجرت می‌کنند، اما در کوچ بهاره ممکن است در روز نیز سفر کنند.

بر همین اساس مرغ انجیرخوار اوراسیا در طیف وسیعی از زیستگاه ها زندگی می‌کند. او در اروپای غربی، جنگل‌ها و مزارع پهن برگ، درختان، جنگل‌های رودخانه‌ای، باغ‌ها، باغ‌های بزرگ را ترجیح می‌دهد. اما در اروپای شرقی ممکن است در جنگل های پیوسته تر و همچنین جنگل های مختلط یا مخروطی زندگی کند. این پرنده به طور کلی از زیستگاه های بدون درخت اجتناب می‌کند اما ممکن است در آنجا علوفه کند. زیستگاه زمستانی آنها نیز عموماً متشکل از جنگل های نیمه خشک تا مرطوب، جنگل های بلند، جنگل های رودخانه ای و ساوانا است.

تغذیه و رژیم غذایی؛ گلدن Oriole چه می‌خورد؟

مرغ انجیرخوار طلایی در خانه که از شاخ و برگ های بالای درختان تغذیه می‌کند و روی زمین، بی مهرگان کوچکی مانند کرم ها، حشرات و مارمولک‌های کوچک، میوه ها، دانه، شهد و گرده را می‌خورد. از این رو به طور کلی می‌توان گفت که این پرندگان گوشتخوار (حشره خوار) و گیاهخوار (خرده خوار) هستند. (برای آشنایی با دیگر پرندگان همه چیزخوار می‌توانید مقاله دیگر ما را با عنوان « آشنایی با توکای سیاه و هر آنچه که باید در مورد این پرنده بدانید! » در وبلاگ دانه مارکت بخوانید.)

تولید مثل و پرورش جوجه‌ها

مرغ های انجیرخوار طلایی تک ‌همسر هستند و پیوندهای جفتی بادوامی تشکیل می‌دهند. نرها معمولاً چند روز قبل از ماده ها به مناطق تولید مثل می‌رسند تا متجاوزان را بدرقه کنند و ادعای قلمرو خود را داشته باشند. آنها لانه های خود را در بالای درخت به سمت لبه تاج قرار می‌دهند. لانه، به شکل یک فنجان عمیق است که در زیر یک چنگال افقی از شاخه های نازک درختان آویزان شده است. این لانه توسط ماده ساخته می‌شود، اما نر گاهی اوقات با جمع آوری مواد، در ساخت آن مشارکت می‌کند. این فنجان متشکل از الیاف گیاهی به طول تا 40 سانتی متر (16 اینچ) است و با چمن ریز، پر و پشم پوشیده شده است.

کلاچ معمولاً بین 3 تا 5 تخم است که در اوایل صبح گذاشته می‌شود. تخم‌ها می‌توانند سفید، کرم یا صورتی کم رنگ با لکه های سیاه باشند. آنها عمدتاً توسط ماده انکوبه می‌شوند، اما نر هم در دوره های کوتاهی جوجه کشی می‌کند تا ماده بتواند تغذیه کند. در نهایت جوجه ها پس از 16-17 روز از تخم خارج شده و توسط هر دو والد تغذیه می‌شوند اما بیشتر توسط ماده پرورش می‌یابند. آنها بعد از 16-20 روز می‌پرند و در 2 یا 3 سالگی می‌توانند تولید مثل کنند.

عادات و سبک زندگی مرغ های انجیرخوار

مرغ انجیرخوار طلایی معمولاً از منقار خود برای بیرون آوردن حشرات از شکاف ها، برداشتن علوفه از روی زمین و تاج درختان استفاده می‌کند. این پرنده با کمک تماس های مختلف با جفت خود ارتباط برقرار می‌کند. زنگ هشدار آنها جیغ جیغی است که از آن برای شکارچیان احتمالی استفاده می‌کنند، اما جفتهای مولد، آهنگ زیبای فلوتی weela-wee-ooo یا or-iii-ole را نیز اغلب به صورت دوئت می‌خوانند. به این ترتیب که ماده ها به آهنگ نرها با صدای بلندِ کوتاهی پاسخ می‌دهند. همچنین صدای آواز نر اغلب از شاخ و برگ های ضخیم شنیده می‌شود و دیدن پرنده در این شرایط بسیار دشوار است.

جالب است بدانید در طول مهاجرت پاییزی، مرغ‌های انجیرخوار از مدیترانه شرقی مهاجرت می‌کنند و در مسیر، میوه ها را می‌خورند. به همین دلیل در این منطقه، اغلب به عنوان یک آفت شناخته می‌شوند. اما مردمی که در نواحی شمالی اروپا زندگی می‌کنند، معمولاً شروع بهار را با بازگشت مرغ انجیرخوار طلایی پیش بینی می‌کنند.

تعداد و تهدیدهای جمعیتی

طبق فهرست قرمز IUCN، کل جمعیت مرغ انجیرخوار طلایی حدود 17480000 تا 32000000 پرنده بالغ است. به طور کلی، در حال حاضر، این گونه به عنوان حداقل نگرانی (LC) در فهرست قرمز IUCN طبقه بندی شده است و تعداد آن امروزه ثابت است. با این حال آب و هوای سخت، آزار و اذیت کشاورزان در برخی مناطق، از بین رفتن زیستگاه و جنگل زدایی از جمله عوامل تهدیدکننده جمعیت این پرندگان است.

کلام آخر

همانطور که گفتیم جنگل های پهن برگ، جنگل های مختلط و سوزنی برگ، مزارع، باغ ها و حتی باغ های شهری و حومه شهر به عنوان زیستگاه مرغ انجیرخوار طلایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این رو آنها بیشتر در جنگل‌ها، تغذیه و تولید مثل می‌کنند و فقط گاهی اوقات برای یافتن غذا یا مواد لانه سازی به فضاهای باز می‌روند. بر همین اساس به سختی دیده می‌شوند و اغلب آواز خواندن، تنها نشانه از حضور آنها است. همین امر نیز موجب می‌شود تا مرغ انجیرخوار را ئ پرنده ای ترسو و خجالتی بدانند.

در پایان یادآور می‌شویم برای آشنایی با دیگر پرندگان وحشی و خانگی و نکات قابل توجه در خصوص آنها، تنها کافی است تا سری به سایت و وبلاگ دانه مارکت بزنید. به این ترتیب می‌توانید ضمن مطالعه دانستنی ها، امکان تهیه غذا و دان پرنده تازه و ارگانیک را نیز به صورت غیر حضوری از فروشگاه ما، برای پرندگان خود فراهم کنید.