تلیله ساندرلینگ یک پرنده کوچک و چاق به طول 18 تا 20 سانتیمتر (7.1 تا 7.9 اینچ) است. وزن این پرنده از 40 تا 100 گرم (1.4 تا 3.5 اونس) متغیر است و ظاهری رنگ پریده دارد که به سفیدی میزند. البته در اواخر تابستان، پرهای صورت و گلو تلیله تغییر رنگ میدهد و قرمز آجری میشود. این پرنده از خانواده Scolopacidae ها است و با نام علمی (Calidris alba) شناخته میشود. برای اشنایی بیشتر با این پرنده کوچک، در ادامه این مطلب با ما در دانه مارکت همراه باشید.
ویژگیهای ظاهری تلیله ساندرلینگ
تلیله از نظر اندازه، شبیه به پرنده دانلین است، با این تفاوت که به نسبت، تنومندتر است و منقار ضخیمتری دارد. بدن این پرنده پر از پرهای سفید است که در قسمتهای زیرین یکدست بوده و در بالها و روی سر، به شکل خاکستری قهوه ای خالدار به چشم میخورد. البته پرها در جوجه ها به رنگ سیاه و سفید هستند و کنتراست بسیار بیشتری را نسبت به پرنده بالغ نشان میدهند. این پرنده توسط طبیعت شناس آلمانی پیتر سیمون پالاس در سال 1764 توصیف شد و نام Trynga alba برای آن در نظر گرفته شد.
زیستگاه؛ پرنده ساندرلینگ کجا زندگی میکند؟
تلیله ساندرلینگ اکثر فصول سال در سواحل شنی یافت میشود. گاهی اوقات نیز در سواحل سنگی و به ندرت در مناطق گلی دیده میشود. او به طور معمول یک پرنده ساحلی است که در فصل تولید مثل، بیشتر در تاندرای نسبتاً خشک و صخره ای نزدیک به دریاچه ها یا برکه ها که در آنها خزه، گلسنگ و گیاهان کم ارتفاع رشد میکند، دیده میشود.
این نوع پرنده در نواحی مرتفع قطب شمال آمریکای شمالی، اروپا و آسیا تولید مثل میکند. از این رو در آمریکای شمالی، در مجمع الجزایر قطب شمال کانادا، نوناووت، گرینلند (و تا حدودی آلاسکا) میتوان تلیله را یافت. اما در اوراسیا، این پرنده در اسپیتسبرگن و نواحی شمال روسیه از شبه جزیره تایمیر تا جزایر سیبری جدید تولید مثل میکند. تلیله در زمستان، تقریباً توزیعی جهانی در سراسر سواحل دریایی دنیا دارد. چرا که این پرنده مهاجر است و بین 3000 تا 10000 کیلومتر از محل پرورش خود را تا مناطق زمستان گذران، طی میکند.
همچنین ناگفته نماند که این گونه معمولاً مکان های لانه سازی را در مناطق خشک سنگی نزدیک به مناطق مرطوب، از 60 متر بالاتر از سطح دریا تا 800 متر انتخاب میکند. اما در طول زمستان و فصل مهاجرت، بیشتر در سواحل شنی ساحلی یافت میشود.
تغذیه و رژیم غذایی تلیله ساندرلینگ
تلیله ها اغلب از بی مهرگانی که در شن های ناحیه جزر و مدی دفن میشوند، تغذیه میکنند. در آمریکای شمالی، این رژیم غذایی عمدتاً از خرچنگ ها تشکیل می شود. این سخت پوستان که در حفره هایی در زیر سطح زمین زندگی میکنند، به هنگام جزر و به لایه های بالایی ماسه میروند تا از پلانکتون ها تغذیه کنند. بنابراین تلیله ها با فرو بردن منقار خود در ماسه به طور تصادفی آنها را شکار می کنند. البته منقار آنها تنها 2 یا 3 سانتیمتر (0.79 یا 1.18 اینچ) در ماسه نفوذ میکند.
بر این اساس اکثر مواقع امواج را تعقیب میکنند تا خرچنگ های شنی را پیدا کنند که در منطقه جزر و مدی مدفون شده اند و پس از عقب نشینی موج به راحتی قابل تشخیص هستند. آنها همچنین در ماسه و گل برای یافتن موجودات دیگر تلاش میکنند و معمولاً هر چیزی را که پیدا کنند، میخورند.
از این رو به طور کلی میتوان گفت که غذای پرنده تلیله ساندرلینگ از طیف گسترده ای از موجودات کوچک در ساحل نظیر دوپایان، ایزوپودها، حشرات، کرم های دریایی و نرم تنان کوچک تشکیل می شود. علاوه بر این، آنها ممکن است به هنگام شکار مقداری لاشه نیز بخورند. در بهار اما ممکن است از تخم خرچنگ نعل اسب تغذیه کنند و در تندراها نیز مگس ها، سایر حشرات و همینطور برخی از دانه ها، جلبک ها و برگ ها، رژیم غذایی آنها را تشکیل میدهند.
لانه سازی
در فصل زاد و ولد، نرِ جفت نشده پروازی نمایشی را به اجرا در میآورد که بال زدن و سر خوردنِ متناوب با صدای جیر جیر تشکیل میشود. سپس پرنده نر از روی زمین با پرهای ژولیده و سر خمیده، به سمت ماده میدود. محل لانه روی زمین است و معمولاً در نقطه باز و نسبتاً بایری قرار دارد. لانه یک خراشِ کم عمق است که اغلب دارای برگ های کوچک است.
این پرنده تک همسر است. پرنده نر در زمان تولید مثل، رفتاری قلمرویی از خود نشان میدهد و به شدت از قلمرو خود دفاع میکند. البته گاهی ممکن است جفتهای چند آندروس (یک ماده و دو نر) نیز تشکیل دهد.
تولید مثل و پرورش جوجهها در تلیله ساندرلینگ
پرنده ماده 4 و گاهی اوقات 3 عدد تخم میگذارد که سبز زیتونی تا قهوه ای کم رنگ هستند و به صورت پراکنده لکههای قهوه ای و سیاه دارند. جوجه کشی توسط هر دو جنس و به مدت 24 الی 31 روز انجام میشود. گاهی نیز ماده تخمها را در لانه های جداگانه میگذارد و نر یک مجموعه و ماده مجموعه دیگر را جوجه کشی میکند. البته همانطور که گفتیم ماده ممکن است دو جفت داشته باشد، که در این صورت، هر نر را مواظب مجموعه ای از تخم ها و جوجهها میکند و خود را از انجام این وظیفه معاف مینماید. جوجهها نیز اغلب توسط یک یا هر دو والدین نگهداری میشوند.
جمعیت و تهدیدهای محافظتی
اغلب جمعیت تلیله ساندرلینگ طی پروازهای طولانی و بدون توقف بین نقاط توقف کلیدی مهاجرت میکنند. مطالعات نشان میدهد که بسیاری از این پرندگانِ ساحلی، سال به سال به مناطق زمستانی مشابه باز میگردند. با همه اینها پرندگانِ یک ساله، ممکن است تا تابستان در مناطق زمستان گذرانِ جنوبی بمانند.
همچنین وضعیت حفاظتی تلیله ها نشان میدهد که جمعیت آنها به طور جدی در حال کاهش است. به طوری که برخی از نظرسنجی ها کاهش 80 درصدی تعداد را در قاره آمریکا از اوایل دهه 1970 نشان میدهند. همینطور از آنجایی که برنامه مهاجرتی این پرندگان به شدت به چند نقطه متکی است، تخریب یا از بین رفتن این مناطق میتوانند آنها را آسیب پذیر کند. در این بین ناگفته نماند که تلیله ها یکی از گونههایی هستند که موافقت نامه حفاظت از پرندگان آبی مهاجر آفریقا – اوراسیا (AEWA) در مورد آنها اعمال میشود.
سخن پایانی
در این مطلب با تلیله ساندرلینگ، این پرنده کوچک ساحلی آشنا شدیم. در صورتی که تمایل دارید با پرندگان ساحلی بیشتری آشنا شوید، میتوانید مقاله دیگر ما را با عنوان «باکلان بزرگ و تولید مثل آن» در وبلاگ دانه مارکت بخوانید. همچنین برای مطالعه در خصوص سایر پرندگان وحشی و خانگی، تنها کافی است به وبسایت ما مراجعه نمایید و در صورت نیاز، خرید از فروشگاه اینترنتی دانه مارکت را نیز تجربه کنید.
این پرنده از پرنده های مهاجره که از سواحل دریای خزر در ایران هم عبور میکنه و خیلی زیبا و منحصر به فرده