گیر کردن تخم در پرندگان یک بیماری جدی و گاهاً کشنده است که پرنده ماده را در سنین تولید مثل تحت تأثیر آسیب قرار میدهد. البته این مورد بیشتر در گونههای کوچکتر پرندگان از جمله فنچ، طوطی، مرغ عشق، قناری و عروس هلندی دیده میشود. در این مقاله از دانه مارکت قصد داریم تا نکاتی را در خصوص این بیماری و علائم آن بررسی کنیم. پس اگر از یک پرنده خانگی ریز جثه نگهداری میکنید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
گیر کردن تخم به چه معنا است؟
اساساً، گیر کردن تخم به این معنی است که تخم مرغ در بدن پرنده “گیر” کرده و پرنده باید در یک بازه زمانی ۲۴ تا ۴۸ ساعته آن را از بدن خود بیرون کند. برای همین تلاش میکند که برای بیرون کردن تخم، زور بزند و گاهی اوقات صاحبان پرنده، این تلاش را با زور زدن پرنده برای دفع مدفوع اشتباه میگیرند. در این شرایط پرنده شما احتمالاً بیمار به نظر میرسد، اشتهای خود را از دست میدهد، پرهایش میریزد، بیش از حد معمول میخوابد و ممکن است شکم متورمی داشته باشد. از سوی دیگر نیز تخم گیر کرده نیز احتمال دارد که دفع مدفوع و ادرار را برای پرنده دشوار کند.
در این حالت، برای مرغها ضروری است که تحت درمان فوری پزشکی قرار بگیرند و صاحبان آنها باید بدانند که به چه علائم و نشانههایی در حیوانات خانگی خود توجه کنند. چرا که در صورت عدم درمان، پرنده شما ممکن است به شدت بیمار شود یا حتی بمیرد. پس به نشانهها آگاه باشید و حتماً از دامپزشک خود در این زمینه کمک بگیرید.
بیماری گیر کردن تخم مرغ چیست؟
بسیاری از صاحبان پرندگان از این موضوع که پرنده ماده هیچ تماسی با نر ندارد اما هنوز هم میتواند تخم بگذارد، متعجب میشوند. البته این تخمها بارور نمیشوند، بنابراین نمیتوانند جوجه زنده تولید کنند. اما این موضوع را بدانید که با اینکه هر پرنده ماده خانگی تخم نمیگذارد، اما این امکان برای همه آنها وجود دارد. همانطور که گفته شد، گیر کردن تخم زمانی اتفاق میافتد که تخم پس از مدت زمان زیادی از دستگاه تناسلی خارج شود. ناگفته نماند که مدت زمان عادی برای عبور دادن یک تخم بین گونههای مختلف پرندگان متفاوت است، اما اکثر پرندگان یک تخم را طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت عبور میدهند.
در این بیماری تخم ممکن است در داخل دریچهای برای دفع مواد از مجاری ادراری، گوارشی و تولید مثل در بدن پرنده، گیر کند. در این شرایط حتی این امکان وجود دارد که شما مقداری از تخم مرغ را ببینید که از بدن بیرون زده است. تخمها همچنین میتوانند بالاتر از دستگاه تناسلی گیر بیفتند در این شرایط تخم حتی ممکن است در مجرای تخمدان گیر کند. چرا که برخلاف پستانداران، پرندگان فقط یک دهانه یا خروج مشترکی در اندام خود دارند. در پایان برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص بیماریهای پرندگان میتوانید مقاله دیگر ما را با عنوان « آنفلوانزای پرندگان » در وبلاگ دانه مارکت بخوانید.
علائم
پرندگان میتوانند علائم بیماری را پنهان کنند تا زمانی که این بیماری آنقدر پیشرفته شود که دیگر قابل پنهان کردن نباشد. فراموش نکنید که تشخیص زود هنگام نشانههای گیر کردن تخم در پرندگان برای بقای حیوان خانگی شما بسیار واجب است. به همین دلیل در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، در اسرع وقت با دامپزشک پرنده خود تماس بگیرید. چرا که دامپزشک میتواند مشکل حیوان خانگی شما را به درستی تشخیص داده و آن را در مسیر بهبودی سریع قرار دهد.
- تنفس سریع یا سخت
- تورم
- یبوست
- پرهای پف کرده
- زور زدن
- روی زمین نشستن
- از دست دادن اشتها
- مرگ ناگهانی
اگر شک دارید که پرنده ماده شما ممکن است در این شرایط باشد، حتماً مراقب مدفوع آن باشید. چرا که اگر غیر عادی به نظر میرسند یا اینکه اصلاً مدفوع نمیکند، باید احتمال این مشکل را بدهید. همچنین اگر پرنده خود را در حالت نشسته با پرهای پف کرده مشاهده کردید، بهتر است به علائم دیگر آن توجه بیشتری داشته باشید.
دلیل چیست؟
مسائل مربوط به رژیم غذایی، به ویژه در پرندگانی که کمبود کلسیم دارند، یکی از دلایل رایج گیر کردن تخم مرغ است. چرا که کمبود کلسیم میتواند باعث شود که پوستههای تخم مرغ به صورت ضعیف یا نصفه نیمه تشکیل شوند و بیشتر مستعد گیر کردن در پرندگان باشند. همچنین کلسیم، ویتامین E و ویتامین D به ماهیچههای رحم و مجرای تخمدان کمک میکنند تا تخم مرغ را از داخل و خارج از سیستم تولید مثل پرنده ماده منقبض کنند. پرندگان چاق نیز در معرض خطر بیشتری برای گیر کردن تخمها هستند. عفونتها، تومورها یا التهاب در دستگاه تناسلی مرغ هم دلیل دیگری است که میتواند باعث ایجاد تورم در پرندگان شود.
چگونه از گیر کردن تخم جلوگیری کنیم؟
از آنجایی که گیر کردن تخم در پرندگان یک بیماری رایج بوده، جلوگیری از آن به طور کامل واقعاً دشوار است. از این رو بهتر است یک سبک زندگی سالم را برای پرنده خود در نظر بگیرید. به طور مثال پرنده شما باید هر روز فرصتی برای ورزش و بازی داشته باشد. همچنین تغذیه با یک رژیم غذایی متعادل که شامل کلسیم کافی باشد و از اضافه وزن پرنده جلوگیری کند نیز ضروری است. البته برای این کار میتوانید غذای پرنده و سایر مکملها را با اطمینان خاطر از فروشگاه اینترنتی دانه مارکت خریداری کنید.
با این حال، پرندگانی که تمایل به تخم گذاری مکرر دارند و تخم گذاری را تجربه کردهاند، ممکن است مستعد ابتلا به دورههای بیشتری از این بیماری جدی باشند. در این صورت، دامپزشک شما ممکن است تزریق هورمون را در ابتدای فصل تخم گذاری برای جلوگیری از تخم گذاشتن پرندهتان توصیه کند. مراقبت روزانه از پرندگان هم به شما کمک میکند تا عادات آنها را بشناسید و در صورت بروز علائم گیر کردن تخم در آنها بهتر رفتار کنید. با همه اینها اگر شک دارید حیوان خانگیتان بیمار است، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید.
کلام آخر
برای جلوگیری از گیر کردن تخم در پرندگان، پیشنهاد ما به شما این است که همیشه از وضعیت پرنده خانگی خود اطلاع کامل داشته باشید. زمانی از روز را فقط با او بگذرانید تا بتوانید به خوبی او را بشناسید و از بیمار شدن احتمالی او آگاه باشید. چرا که اگر پرنده خود را بشناسید و از شناسایی عادتهای رفتاری او لذت ببرید، در صورت بروز هرگونه اتفاق ناگواری میتوانید از او مراقبت کنید. حال اگر تجربه ای در این زمینه دارید خوشحال میشویم تا آن را با ما و دیگر خوانندگان مقالات دانه مارکت به اشتراک بگذارید.
سلام و ممنون از مطلب خوبی که انتشار دادید
من یه عروس هلندی ماده دارم که از یک سالگی شروع به تخم گذاری کرد و چون تنهاست تخمها بدون نطفه هستند .
در اولین تخم گذاری مشکل خاصی متوجه عروس من نشد ولی سه ماه بعد برای دومین بار تخم گذاشت و بیست روز بعد برای سومین بار شروع به تخم گذاری کرد که متوجه بی حالیش و ضعفش برای تخم چهارم سری سوم شدم و به دامپزشک مراجعه کردم و ایشون هم با تزریق کلسیم کمک کرد که تخم آخر رو پرنده بیرون بده ولی پرنده من که هر دفعه با بدنیا نیومدن جوجهاش مواجه میشد دست بردار نبود و بلافاصله بعد سری سوم شروع به تخم گذاری سری چهارم کرد که این سری واقعا خطرناک بود و اگر کمک دکتر برای خارج کردن تخم نبود پرنده از بین میرفت خلاصه الان چهار سالش شده و امسال اولین تخمگذاریش با مشکل پیچش تخم شروع شد اتفاقا رو تخم اول که دامپزشک با سختی زیادی تونست تخم رو خارج کنه ولی مشکل اینه که پس از خروج تخم پرنده من دچار خسخس تو تنفس و بعضی وقتها تنفس سریع با دهان باز و خس خس شده.که داره با نبولایز و اکسیژن مراحل درمان رو ادامه میده ولی من خیلی میترسم که کارساز نباشه اگه کسی تجربه مشابه یا اطلاعاتی در این مورد داره لطف کنه و پاسخ بده ممنون میشم
با قرار دادن کلسیم تو رژیم غذایی پرنده تون و جلوگیری از مستی زیاد میشه از این مشکل جلوگیری کرد