لانه سازی پرندگان

هر پرنده برای آنکه بتواند به زندگی خود ادامه دهد و تولیدمثل داشته باشد، نیاز به محیطی مناسب دارد. لانه سازی پرندگان یک امر طبیعی و ضروری است که انواع پرندگان به مدل‌های مختلف به آن می‌پردازند. البته دقت داشته باشید که عوامل گوناگونی مانند اندازه پرنده، رژیم غذایی، تولیدمثل و … همگی بر آشیانه سازی پرنده تأثیر دارند. در کنار عوامل نام‌برده شده، موادی که پرنده برای ساخت لانه به آن‌ها دسترسی دارد نیز حائز اهمیت است.

پرندگان بی لانه

برخی از پرندگان به‌هیچ‌وجه برای خود لانه‌ای نمی‌سازند. آنها از سازه‌هایی که در اطرافشان است، به‌عنوان سرپناه استفاده می‌کنند. از طرفی دیگرگونه‌ها برای آنکه بتوانند تخم‌گذاری انجام دهند. سپس جوجه‌های خود را بزرگ کنند، لانه می‌سازند. لانه سازی پرندگان در مدل‌های مختلفی انجام می‌شود. زیرا هر پرنده عادت به‌خصوص خود را برای آشیانه سازی دارد اما به‌طور معمول پرنده‌ها لانه را در ارتفاع می‌سازند تا بتوانند تخم و جوجه‌ها را از دست شکارچیان دور نگه‌دارند.

استحکام لانه ها

لانه‌هایی که پرندگان می‌سازند، باید به‌اندازه کافی مستحکم باشند تا بتوانند از تخم‌ها و جوجه‌های تازه به دنیا آمده به‌خوبی محافظت کنند و مانع از افتادن آن‌ها شوند. همچنین برای آنکه مادر بتواند بر روی تخم‌ها بنشیند تا گرمای لازم را فراهم کند، به لانه‌ای نیاز دارد. به همین دلیل بیشتر پرنده ماده لانه سازی را انجام می‌دهد. زیرا به‌صورت غریزی توانایی چنین کاری را دارد. البته جفت نر برخی از پرنده‌ها نیز توانایی چنین کاری را دارند. بنابراین به پرنده ماده کمک خواهند کرد تا این کار به‌سرعت انجام شود.

پرنده‌ها هیچ‌گونه آموزشی برای لانه سازی نمی‌بینند، بلکه این کار را به‌صورت کاملاً غریزی انجام می‌دهند و همان‌طور که بار اول لانه خود را می‌سازند، در ادامه آن را به همان شکل انجام می‌دهند، ولی گاهی اوقات آن‌ها از مواد دیگری استفاده می‌کنند.

لانه سازی پرندگان روی زمین

یکی از موضوعاتی که به آن اشاره کردیم، لانه سازی پرندگان در ارتفاع بود. اما برخی از پرندگان نیز هستند که لانه خود را روی زمین می‌سازند. برای مثال چکاوک و بلدرچین معمولی ازجمله پرندگانی هستند که لانه خود را بر روی زمین می‌سازند. نکته جالب درباره لانه سازی این پرندگان، ساخت لانه میان علف‌ها است. این پرنده‌ها برای آنکه بتوانند آشیانه خود را از دست شکارچیان دور نگه‌دارند، لانه ساخته‌شده را میان علف‌ها مخفی می‌کنند.

انواع لانه پرنده

لانه سازی پرندگان در مدل‌های گوناگونی دیده می‌شود، به‌طوری‌که انواع لانه پرندگان را می‌توان شامل مدل‌هایی چون تپه‌ای، خراشیدنی، گود کردن زمین، فنجانی، حفره‌ای، آویزان، کروی، سکویی، تراشیدنی و نعلبکی در نظر گرفت.

لانه سازی پرندگان به صورت تپه‌ای

لانه سازی پرندگان مدل تپه‌ای، مختص به پرندگانی است که برای جوجه‌کشی، تخم‌ها را دفن می‌کنند. این مدل از لانه با استفاده از موادی چون چوب، شاخه‌های باریک، خاک و برگ ساخته می‌شود. پرنده تخم خود را در چنین لانه‌ای می‌گذارد تا در اثر گرمایی که از کمپوست منتشر می‌شود، تخم پرنده به جوجه تبدیل شود. فلامینگو از جمله پرندگانی است که لانه خود را به این طریق می‌سازد.

لانه تراشیدنی

برخی از پرندگان لانه خود را با خراشیدن زیرزمین درست می‌کنند، در حالی که برخی دیگر از پرنده‌ها لانه خود را از میان لانه‌های قدیمی که توسط دیگر پرنده‌ها ساخته‌شده، انتخاب خواهند کرد. خاک در لانه سازی پرندگان که این شیوه را انتخاب می‌کنند، نقش به سزایی دارد و پرندگان از تخم و جوجه خود در زیرزمین نگهداری خواهند کرد. کبوترهای دریایی، چلچله رودخانه‌ای و … از جمله پرندگانی هستند که به این شکل لانه سازی انجام می‌دهند.

لانه حفره‌ای

لانه حفره‌ای را می‌توان اتاقکی در میان چوب زنده و مرده درخت در نظر گرفت، اما گاهی اوقات نیز پیش می‌آید که پرندگانی چون دارکوب با نوک خود تنه سرخس یا کاکتوس‌های بزرگ را با منقار خالی و سپس از تخم‌ها و جوجه‌های خود نگهداری کنند. همچنین برخی از پرندگان مانند طوطی‌ها، از حفره‌های طبیعی یا از قبل ایجادشده استفاده خواهند کرد.

لانه سازی پرندگان به صورت فنجانی

لانه‌های فنجانی به شکل نیم‌کره دیده می‌شوند و با تورفتگی عمیقی که دارند، فضای مناسبی را برای جای دادن تخم‌ها به وجود می‌آوردند. این نوع از لانه به‌طور معمول با استفاده از علف، گل‌ و لای، رسوبات آلی و بزاق پرنده ساخته می‌شود و می‌توان آن را یک لانه نرم در نظر گرفت. به‌ طور معمول گنجشک‌سانان، مرغ‌های مگس‌گیر، تاج‌داران و … لانه خود را به شکل فنجانی می‌سازند.

لانه سکویی

لانه سکویی ازجمله لانه‌های بزرگ محسوب می‌شود که اندازه آن چندین برابر پرنده سازنده آن است. این نوع لانه بیشتر توسط پرندگانی چون عقاب‌ها و اگرت‌ها استفاده می‌شود و به‌طور معمول چندین سال قابل‌استفاده خواهد بود. البته هرسال با استفاده از مواد جدید لانه بازسازی می‌شود تا مشکلی برای آن پیش نیاید.

لانه آویزان

لانه معلق یا آویزان به لانه‌ای گفته می‌شود که پرندگان با استفاده از علف‌ها و الیاف‌های انعطاف‌پذیر آن را می‌سازند و به‌طور معمول این نوع لانه از یک شاخه آویزان است. برخی از پرندگان مانند شهد خواران، Caciques، Oropendolas و … هستند که چنین لانه‌ای را می‌سازند و در آن به زندگی و تخم‌گذاری می‌پردازند.

گود کردن زمین

بسیاری از پرندگان برای تخم‌گذاری، زمینی که پوشیده از شن، ماسه و خاک نرم است را گود می‌کنند و درون حفره ایجادشده، تخم‌گذاری را انجام می‌دهند. ارتفاع چنین حفره‌ای باید به‌اندازه‌ای باشد که تخم از آن بیرون نیاید. البته روی حفره با استفاده از همان خاک و شن و همچنین گیاهان گوناگون پوشیده می‌شود تا تخم از دید شکارچیان مخفی بماند. ازجمله پرندگانی که این مدل لانه سازی دارند، باید اردک‌ها، شترمرغ‌ها، پرستوهای دریایی، بلدرچین‌ها، شاهین‌ها و … را نام برد.

لانه نعلبکی یا صفحه‌ای

لانه نعلبکی تا حدودی شبیه به لانه فنجانی است، ولی این شباهت تنها در ظاهر دیده می‌شود. لانه نعلبکی یا صفحه‌ای در مقایسه با مدل فنجانی، تورفتگی و عمق کمتری دارد. در واقع میزان تورفتگی این لانه به میزانی است که تنها تخم‌ها در آن جای گیرند.

مراحل لانه سازی پرندگان به چه صورت است؟

لانه سازی پرندگان در مدل‌های گوناگونی انجام می‌شود و هر پرنده متناسب با ویژگی‌های خود یکی از این شیوه‌ها را برای ساخت آشیانه انتخاب می‌کند. دقت داشته باشید که مراحل لانه سازی پرندگان برای هر یک از مدل‌ها متفاوت خواهد بود، زیرا برای ساخت هر یک از مدل‌ها به مواد به خصوصی نیاز است.

پرندگان معماران ماهری هستند که می‌توانند برای اولین بار سازه‌ای بدون نقص را آماده کنند، اما شاید شما نیز بتوانید به ساخت لانه پرندگان کمک کنید! برای مثال اگر در حیاط یا بالکن شما پرنده‌ای در حال لانه سازی است، می‌توانید برای آن برخی از مواد اولیه را فراهم کنید. چوب‌های باریک، برگ، الیاف نرم و … از جمله موادی هستند که یک پرنده برای لانه سازی به آن‌ها نیاز دارد. شما می‌توانید با فراهم کردن چنین تجهیزاتی، مراحل لانه سازی پرندگان را راحت‌تر کنید.