دم جنبانک سفید و ویژگی‌های آن

دم جنبانک‌ها، پرنده‌های کوچکی از خانواده موتاسیلا (Motacilla) هستند که به زیرگونه های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. آنها معمولاً روی زمین لانه می‌کنند اما روی شاخه درختان می‌خوابند. این پرندگان را از این جهت دم جنبانک می‌نامند که آنها دائماً دم بلند خود را به سمت بالا و پایین تکان می‌دهند. دم جنبانک سفید از جمله پرندگان حشره خوار کوچک است که اغلب نزدیک محل سکونت انسانها و آب سکونت می‌کند. البته این پرنده، مناطق برهنه را برای سکونت ترجیح می‌دهد. چرا که در این مناطق می‌تواند بهتر طعمه خود را ببیند و آن را تعقیب کند.

این پرنده همچنین در مناطق شهری، با جستجوی غذا در بخش‌های سنگفرش شده مانند پارکینگ‌ها سازگار شده است. دم جنبانک، پرنده ملی لتونی است. تصویر آن بر روی تمبر چندین کشور جهان قرار دارد. در ادامه این مطلب از دانه مارکت، شما را بیشتر با این پرنده شهر نشین به ویژه دم جنبانک سفید آشنا می‌کنیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

زیستگاه دم جنبانک‌ها کجا است؟

دم جنبانک سفید در سرتاسر اوراسیا تکثیر می‌شود و فقط در قطب شمال وجود ندارد. این پرنده همچنین در کوه های مراکش و غرب آلاسکا تولید مثل می‌کند. البته دم جنبانک‌ها ساکن نواحی ملایم تر محدوده خود مانند اروپای غربی و مدیترانه هستند، اما در بسیاری از مناطق، به عنوان پرنده مهاجر دیده می‌شوند.

پرورش دهندگان اروپای شمالی در اطراف مدیترانه و در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیریِ آفریقا، زمستان را می‌گذرانند و پرندگان آسیایی به خاورمیانه، هند و آسیای جنوب شرقی نقل مکان می‌کنند. پرندگان آمریکای شمالی نیز فصل زمستان را در آسیای گرمسیری می‌گذرانند. از این رو دم جنبانک سفید طیف وسیعی از زیستگاه‌ها را اشغال می‌کند اما در بیابان‌ها وجود ندارد. این پرنده بیشتر در علفزارها، سواحل دریاها، سواحل سنگی، سواحل شنی، استخرهای جزر و مدی، رودخانه ها، زمین‌های کشاورزی، باغ ها و پارکها زندگی می‌کنند. بنابراین در اغلبِ شهرها و روستاها یافت می‌شود.

عادات و سبک زندگی در دم جنبانک‌ها

دم جنبانک‌های سفید معمولاً به تنهایی یا به صورت جفت دیده می‌شوند، اما در طول دوره مهاجرت، اغلب به صورت دسته جمعی و در مناطقی که برای تغذیه یا خوابیدن در شب مناسب است، جمع می‌شوند. این پرندگان در روز روی زمین غذا می‌خورند و همچنین ممکن است در آب های کم عمق و در میان گل و لای به دنبال شکار طعمه خود باشند. همانطور که گفتیم دم جنبانک سفید تک همسری است. از این رو این پرنده جفت تشکیل می‌دهد و از مناطق تولید مثل خود دفاع می کند. فصل تولید مثل برای دم جنبانک‌ها از ماه آوریل تا آگوست است.

در این میان هر دو جنس لانه را می‌سازند. البته به طور دقیق‌تر، نر لانه سازی را آغاز می‌کند و ماده این فرآیند را به پایان می‌رساند. شاید جالب باشد که بدانید در طول فصل جفت گیری، جنس نرِ دم جنبانک‌های سفید برای جذب ماده، نمایش های مختلف خواستگاری را انجام می‌دهند. آنها نمایش های هوایی اجرا می‌کنند، برای ماده آواز می‌خوانند و حتی به او غذا می‌دهند.

لانه دم جنبانک، یک فنجان خشن است که از شاخه ها، علف، برگ و سایر مواد گیاهی جمع آوری شده، ساخته شده است. این پرنده همچنین با موادی نرم از جمله موی حیوانات محیط لانه را می‌پوشاند. لانه در یک شکاف یا سوراخ قرار می‌گیرد که به طور سنتی می‌تواند جایی در ساحل یا در کنار رودخانه باشد. البته دم جنبانک سفید برای لانه سازی در دیوارها، پل ها و ساختمان ها نیز سازگار شده است.

عادات جفت گیری دم جنبانک سفید و جوجه کشی تخم ها

دم جنبانک ماده 3 تا 8 تخم کرم، اغلب با رنگ سبز مایل به آبی یا فیروزه ای کم رنگ و خال های شدید قهوه ای مایل به قرمز می‌گذارد. سپس هر دو والدین تخم‌ها را جوجه ‌کشی می‌کنند، اگرچه ماده معمولاً این کار را برای مدت طولانی‌تری انجام می‌دهد و در شب نیز مراقب تخم ها است. تخم ها پس از 12-16 روز شروع به جوجه ریزی می‌کنند. آن گاه هر دو والد به جوجه ها غذا می‌دهند تا زمانی که بعد از 12 تا 15 روز بتوانند بپرند. البته پس از این مدت نیز جوجه ها توسط والدین تا یک هفته دیگر هم نگهداری می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سایر پرندگان مشابه می‌توانید مقاله دیگر ما با عنوان « اطلاعات مربوط به چکاوک و گونه های آن » را در دانه مارکت بخوانید.

رژیم غذایی و تغذیه؛ دم جنبانک سفید چه می‌خورد؟

دم جنبانک سفید گوشتخوار (حشره خوار) است. این پرنده، بیشتر روی زمین یا در کناره آب تغذیه می‌کند. به این صورت که با راه رفتن و حرکات سریع اقدام به گرفتن و برداشتن حشرات از روی زمین می‌کند و یا با پرواز به جستجوی غذا می‌پردازد و حشرات موجود در هوا را شکار می‌کند. این پرنده همچنین گاهی روی پوشش گیاهی شناور یا در آب های کم عمق راه می‌رود. از این رو حشرات زمینی و آبزی و سایر بی مهرگان کوچک بخش عمده رژیم غذایی دم جنبانک‌ها را تشکیل می‌دهند. اینها شامل ماهی های ریز، سوسک ها، سنجاقک ها، حلزون های کوچک، عنکبوت ها، کرم ها، سخت پوستان، انگل های موجود در لاشه ها، دانه‌ ها و مهمتر از همه، مگس‌ها هستند.

تهدیدهای جمعیتی

طبق فهرست قرمز IUCN، اندازه کل جمعیت دم جنبانک سفید حدود 135000000 تا 221000000 پرنده بالغ است. از این رو این پرنده در سراسر محدوده خود گسترده است و در حال حاضر در معرض خطر قرار ندارد. همین امر نیز موجب شده تا این پرنده در فهرست قرمز IUCN به عنوان کمترین نگرانی (LC) طبقه بندی شود. با این حال لازم به ذکر است که این پرندگان، گاهی به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شوند و یا به عنوان غذا خورده می‌شوند. تغییرات آب و هوایی نیز ممکن است بر زمان مهاجرت و جمعیت آنها تأثیر بگذارد.

کلام آخر

همانطور که گفتیم دم جنبانک سفید در سراسر طیف خود بسیار محبوب است. تصویر این پرنده بر روی تمبرهای کشورهای مختلفی از جمله بحرین، بلاروس، بلژیک، فنلاند، گرجستان، بریتانیا، هنگ کنگ، مجارستان، ایسلند، ایران، ایرلند، اسرائیل، جرسی، کویت، لتونی، نروژ، ویتنام و لهستان نقش بسته است. از این رو دم جنبانک‌ها پرندگانی دوست داشتنی به شمار می‌روند. با این حال این پرندگان در طول فصل تولید مثل، نسبت به سایر پرندگان یا مزاحمان، حالت تهاجمی از خود نشان می‌دهند و حتی به تعقیب پرندگان دیگر می‌پردازند. در پایان یادآور می‌شویم که شما می‌توانید سایر مطالب مفید و کاربردی در خصوص دیگر پرندگان خانگی و وحشی را در وبلاگ دانه مارکت بخوانید و دان پرنده یا غلات ارگانیک مورد نیاز خود را به صورت انلاین از فروشگاه ما خریداری کنید.