در مقلات وبلاگ، بارها به شما دوستان عزیز توصیه کرده ایم که به عنوان والدین انسانیِ یک حیوان خانگی، حتماً تغییرات ظاهری همراه خود را به صورت روزانه بررسی کنید. در این میان یکی از چیزهایی که بهتر است به طور مکرر به بررسی آن بپردازید، حالت و سلامت چشمان یک حیوان، به ویژه پرندگان است. چرا که بیماری های چشمی در حیوانات، بسیار شایع است. از این رو اگر شما نیز مشکوک به احتمال وجود عفونت چشم در پرندگان خانگی خود هستید و یا میخواهید قبل از درگیر شدن با این بیماری، اطلاعات لازم را در این زمینه کسب کنید، در ادامه این مطلب با دانه مارکت همراه شوید.
ورم ملتحمه یا عفونت چشم در پرندگان چیست؟
ورم ملتحمه زمانی رخ میدهد که چشم یک پرنده ملتهب میشود. پس از آنجایی که چشم ها به طور کلی عضو آسیب پذیری در پرندگان به شمار میآیند، همواره میتوانند آنها را در معرض آسیب های چشمی قرار بدهند که منجر به این بیماری میشوند. متاسفانه عفونت چشم در پرندگان شایع است. ممکن است به یکی از دو صورت زیر دیده شود:
- چشم صورتی
- التهاب ملتحمه حاشیه چشم و پلک
بنابراین اگر متوجه هر یک از حالات بالا در پرنده خود شدید، فوراً به دنبال مراقبت های دامپزشکی باشید تا بهترین روش مراقبت و درمان را در این زمینه بیابید. ناگفته نماند که عفونت چشم در صورت عدم درمان، میتواند منجر به مشکلات بیشتر چشم و بدتر شدن ورم ملتحمه شود.
علائم عفونت چشم در پرندگان
بیماری ورم ملتحمه در پرندگان بسته به میزان و شدت عفونت ممکن است منجر به بروز علائم زیر شود:
- ترشح سفید یا خرمایی رنگ
- قرمزی چشم
- تورم چشم و سر
- پلک زدن یا چشمک زدن مداوم
- شیشه ای شدن چشم ها
- حرکات سریع سر
- خاراندن چشم
- بی میلی به انواع غذای پرنده و اجتناب از خوردن
- بی حالی
دلایل بروز ورم ملتحمه در پرندگان
ورم ملتحمه در پرندگان میتواند توسط عفونت های باکتریایی یا ویروسی، انگل ها یا بیماری های قارچی ایجاد شود. جدا از اینها، ضربه خوردن به چشم نیز در صورت عدم درمان، ممکن است باعث قرمزی و التهاب آن شود. با این حال به طور کلی عفونت چشم در پرندگان، بیشتر به دلایل زیر ایجاد میشود:
- انواع باکتری مثل کلامیدیا (Chlamydia)، مایکوباکتریوم (Mycobacterium)، اشریشیا کلی (Escherichia coli)، استافیلوکوک (Staphylococcus)، پاستورلا مولتوسیدا (Pasteurella multocida) و مایکوپلاسما (Mycoplasma).
- قرار گرفتن در معرض تروماهای فیزیکی، شیمیایی یا دود
- انواع ویروس آبله پرندگان یا برونشیت عفونی
- کمبود ویتامین A
- قارچ کاندیدا (Candidia)
- انگل Oxypirura mansoni
- نئوپلازی و رشد غیر طبیعی بافت ( بسیار نادر)
نحوه تشخیص عفونت چشم در پرندگان توسط دامپزشکان
اگر پرنده ای مبتلا به عفونت چشم است، بهتر است آن را با قفس و بدون تعویض کفی آن یا تمیز کردن جا، نزد دامپزشک ببرید. چرا که در این صورت دامپزشک میتواند محتویات قفس را از نظر محرک های احتمالی یا دلایل دیگر ارزیابی کرده و علت ورم ملتحمه را در پرنده شما تشخیص دهد.
البته توجه داشته باشید که دامپزشک باید علاوه بر معاینه فیزیکی، در مورد تاریخچه و محیط پرنده نیز از شما سوال کند. پس بهتر است از قبل برای جواب دادن به سوالات احتمالی زیر آماده باشید:
- چه مدت است که پرنده شما علائم را از خود بروز میدهد؟
- آیا حیوان شما سابقه مسائل دیگری (مانند بیماری های تنفسی) قبل از درگیری چشم را دارد؟
- آیا تغییری در رژیم غذایی پرنده شما رخ داده است؟
- آیا پرنده شما به اسباب بازی یا سوف جدیدی دسترسی داشته یا به خانه جدیدی وارد شده است؟
- آیا حیوان خانگی جدیدی در خانه وجود دارد؟
- اگر بیش از یک حیوان خانگی دارید، آیا پرنده دیگری نیز تحت تاثیر بیماری قرار گرفته است؟
پس از آن، پرنده تحت معاینه چشمی گسترده قرار خواهد گرفت و دامپزشک شما ممکن است از آزمایش های زیر برای کمک به تعیین علت دقیق ورم ملتحمه استفاده کند:
- تست اشک: یک فیلتر کاغذی است که برای اندازه گیری مقدار تولید اشک در هر چشم استفاده میشود.
- رنگ آمیزی فلورسین: لکه ای است که به صورت موضعی روی چشم اعمال میشود و هر گونه آسیب را برجسته میکند.
- تست فشار داخل چشم: این روش، فشار چشم را اندازه گیری میکند.
-
سیتولوژی (سلول شناسی): این روش برای جمع آوری نمونه های باکتریایی از چشم یا قرنیه استفاده میشود.
- گشاد کردن مردمک: برای ارزیابی پشت چشم استفاده میشود و ممکن است نیاز به آرامبخش داشته باشد.
- تصویربرداری با اشعه ایکس: این روش به منظور تصویربرداری از بافت های اطراف، آسیب های احتمالی، یا مشکلات استخوانی انجام میگیرد.
- اولتراسوند: در این آزمایش از ارتعاشات صوتی برای تولید تصویر داخلی استفاده میشود.
- آزمایش خون: عفونت های زمینه ای، بیماری ها و کمبود مواد مغذی را شناسایی میکند.
درمان عفونت چشم در پرندگان به چه شکل انجام میشود؟
معمولاً برای درمان این بیماری چشمی دامپزشک ممکن است داروهایی را برای پرنده شما تجویز کند که اغلب شامل موارد زیر است:
- آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی برای عفونت های باکتریایی نظیر تتراسایکلین، باسیتراسین، سولفات نئومایسین، جنتامایسین و فلوروکینولون ها (افلوکساسین و موکسی فلوکساسین)
- داروهای ضد التهاب خوراکی یا موضعی برای محدود کردن درد
- داروهای ضد انگل برای عفونت های انگلی
توجه داشته باشید که در کنار این داروها ممکن است تغییرات رژیم غذایی نیز توصیه شود. همچنین در صورت توصیه دامپزشک به استفاده از قطره های استریل چشمی، بهتر است مطمئن شوید که محلول هیچ افزودنی ندارد و طبق دستورالعمل و مشورت دامپزشک، مورد استفاده قرار میگیرد. ( برای کسب اطلاعات لازم در خصوص سایر بیماری ها، میتوانید مقاله دیگر ما را با عنوان « درمان نیوکاسل مرغ عشق » در وبلاگ دانه مارکت بخوانید.)
بهبود و مدیریت عفونت چشم در پرندگان
زمان بهبودی ورم ملتحمه در پرندگان به علت و همچنین شدت عفونت بستگی دارد. از این رو بسیاری از پرندگان مبتلا به ورم ملتحمه خفیف میتوانند طی یکی دو روز تسکین یافته و در روز بعد ظاهر بسیار بهتری داشته باشند. با این حال بهبودی کامل ممکن است بین 3 تا 14 روز طول بکشد. البته این اتفاق زمانی رخ میدهد که دلایل زمینهای نیز برطرف و درمان شده باشند.
فراموش نکنید که اگر عفونت چشم در پرندگان درمان نشود، میتواند منجر به سایر مشکلات پزشکی مانند آسیب دائمی به چشم پرنده، کوری و عفونت سیستمیک شود.
سوالات متداول
در اینجا با پاسخ به چند سوال پر تکرار در خصوص عفونت چشم در پرندگان، مقاله را به پایان میرسانیم:
آیا پرنده من به ورم ملتحمه مبتلاست؟
پرندگانی که ورم ملتحمه را تجربه میکنند، تولید اشک و پوسته پوسته شدن بیشتری را در اطراف چشم خود نشان میدهند. آنها همچنین ممکن است چشمان خود را بیش از حد معمول بسته نگه دارند.
چه آنتی بیوتیک هایی برای درمان عفونت چشم در پرندگان استفاده میشود؟
به طور معمول آنتی بیوتیک هایی مثل تتراسایکلین، باسیتراسین، نئومایسین، جنتامایسین و فلوروکینولون ها (افلوکساسین و موکسی فلوکساسین) برای درمان عفونت چشم در پرندگان استفاده میشوند.
آیا ورم ملتحمه یک بیماری مسری است؟
بله، این بیماری بسته به علت، ممکن بسیار مسری باشد و با دلایل باکتریایی، ویروسی یا انگلی به سایر پرندگان منتقل شود.
آیا پرندگان میتوانند به تنهایی از ورم ملتحمه بهبود یابند؟
پرندگان مبتلا به عفونت بسیار خفیف چشم ممکن است خود به خود بهبود یابند. با این حال، معاینه چشم توسط دامپزشک برای جلوگیری از ایجاد هر نوع مشکل چشمی در پرندگان توصیه میشود.