نیوکاسل مرغ چیست ؟
شاید شما نیز بارها نام بیماری نیوکاسل مرغ را شنیده باشید. و این سوال در ذهنتان ایجاد شده باشد که این بیماری چیست. و چه گروهی از پرندگان را درگیر میکند؟ مرغها بهعنوان یکی از منابع اصلی تغذیه اهمیت بسیار زیادی دارند. و انسانها همواره این پرنده را پرورش دادهاند تا از مزایای بسیار زیاد آن بهره ببرند. بیماریهای مختلفی مرغها را تهدید میکنند که بسیاری از آنها کشنده هستند. و دسته دیگری از آنها باعث آسیب به گوشت مرغ و غیر قابل مصرف شدن آن میشوند. در صورتی که به دنبال درمان نیوکاسل خروس نیز هستید می توانید به مقاله نیوکاسل خروس مراجعه فرمایید.
نیوکاسل به چه پرندگانی سرایت می کند ؟
یکی از بیماریهایی که در کمین این پرندگان نشسته بیماری نیوکاسل است که در بسیاری از موارد به غیر از مرغها به سایر طیور بهویژه پرندگان خانگی مانند غاز، بوقلمون و اردک نیز سرایت میکند. در میان سایر پرندگان، کبوترها بیشترین آسیب را از این بیماری میبینند. و بهشدت در مقابل آن حساس هستند. در این مطلب تمام جزئیات، علائم، راههای پیشگیری، علل ابتلا و راههای درمان نیوکاسل مرغ را بیان میکنیم. پس تا پایان همراه ما باشید.
منشا بیماری نیوکاسل مرغ
این بیماری یک بیماری عفونی با منشأ ویروس است. و هدف آن پرندگان مختلف بهویژه مرغها هستند. ویروس نیوکاسل پس از ورود به بدن طیور، دستگاه تنفسی و گوارشی آنها را مورد هجوم قرار میدهد. و در بسیاری از موارد سبب ایجاد مشکلات تنفسی و بیحالی پرنده میشود.
نیوکاسل موجب چه می شود ؟
در مواردی که این بیماری شدید باشد موجب گوشهگیری پرنده، از دست دادن قدرت تخمگذاری، فلج اعضا و در نهایت مرگ آن میشود. در گذشته به دلیل سرعت بسیار بالای انتشار این بیماری و کشنده بودن آن در بسیاری از مناطق به اسم طاعون مرغی شناخته میشد.
تاریخچه نیوکاسل
این بیماری برای نخستین مرتبه در سال 1926 در شهر نیوکاسل انگلستان شناسایی شد. و به همین دلیل، نیوکاسل نام گرفت. همزمان با پیدایش این بیماری ویروسی در انگلستان نشانههایی از بروز بیماری در طیور کشور اندونزی نیز یافت شد. انگلستان توانسته بود تا حد بسیار زیادی بیماری را مهار کند اما اندونزی از عهده این کار برنیامد. و بیماری به سراسر جهان منتقل شد. در سال 1929 یعنی سه سال پس از مشاهده اولین نشانههای بیماری در انگلستان، برای نخستین مرتبه بیماری نیوکاسل مرغ در میان طیور خانگی ایران نیز یافت شد. و خسارتهای بسیار زیادی بر جای گذاشت.
بیماری نیوکاسل و عمر آن
این ویروس کشنده توانایی زیادی در انتقال دارد و میتواند یک گله بزرگ از طیور را بهسرعت درگیر کند. ویروس بیماری نیوکاسل در لاشه مرده و کود مرغی نیز به مدت طولانی زنده خواهد ماند، به همین دلیل سایر پرندگانی که با لاشه آلوده در ارتباط بودهاند نیز به بیماری مبتلا میشوند. همچنین یکی از وجوه ترسناک این ویروس، زنده ماندن آن تا مدت طولانی در گوشت طیور فریز شده در دمای تا 20- درجه سانتیگراد است.
انواع این بیماری
- نوع Doyles نیوکاسل مرغ بسیار کشنده است و بیشتر به شکل حمله به دستگاه تنفسی پرنده بروز مییابد. همچنین این نوع از بیماری نیوکاسل در بسیاری از طیور باعث گوشهگیری و مشکلات عصبی میشود.
- Beaudette بیشتر در پرندههای جوان دیده میشود و کشنده نیست. در بعضی از موارد از این نوع بهعنوان واکسن بیماری نیوکاسل استفاده میشود.
- Beach نیز یک فرم بسیار کشنده از این بیماری است که با حمله به سیستم تنفسی و عصبی پرنده، آن را تلف میکند. Beach بیشتر در پرندههای وحشی مانند کبوتر یا مرغان دریایی دیده شده است.
راههای انتقال
اصلیترین راه انتقال این بیماری پرندههایی مانند کبوتر، کلاغ و گنجشکها هستند که با پرواز آزاد خود بیماری را از نقطهای به نقطه دیگر منتقل میکنند. این پرندهها ممکن است هیچ علائمی از بیماری بروز ندهند اما ناقل ویروس کشنده نیوکاسل مرغ باشند. همچنین این ویروس از راه هوا و تنفس نیز منتقل میشود. به همین دلیل مزارع پرورش مرغ یا سایر طیور، هدف اصلی نیوکاسل هستند. آب آلوده به ویروس نیز میتواند در انتقال بیماری بسیار موثر باشد.
یکی دیگر از راههای انتقال بیماری، حشرات موذی و جوندگانی مانند موشها هستند که بیماری را بدون نشان دادن علائمی در خود، منتقل خواهند کرد. این ویروس میتواند از 2 الی 14 روز در بدن پرنده میزبان پنهان شده و پس از آن علائم بیماری ظاهر شوند. همچنین پرندگان وحشی حتی تا یک سال میتوانند ناقل ویروس نیوکاسل باشند.
علائم بیماری
علائم این بیماری بسته به سن پرنده، نوع ویروس وارد شده به بدن و سیستم ایمنی به اشکال مختلفی ظاهر میشوند. اما بهطور کلی این علائم به شکل مشکلات تنفسی هستند. رایجترین علائم نیوکاسل مرغ عبارتند از:
- علائم تنفسی که شامل نفس کشیدن با دهان باز و سرعت بالای تنفس میشود.
- علائم گوارشی به شکل اسهال آبکی ظاهر میشود.
- علائم عصبی بیماری شامل مشکل در حفظ تعادل و افتادن پرنده، چرخش به دور خود، افتادگی بالها، گوشهگیری و فلج شدن پاها میشود. همچنین در بسیاری از موارد علائمی مانند قرمزی چشم یا از دست دادن قدرت تخمگذاری دیده شده است.
این بیماری برای انسانها خطرناک نیست. و برخی از دامپزشکان معتقد هستند این ویروس نمیتواند مهمان بدن انسان باشد. اما در بعضی از موارد در کسانی که با پرندههای بیمار در تماس هستند علائمی مانند قرمزی چشم یا آبریزش بینی مشاهده شده است.
راههای پیشگیری و کنترل بیماری
علائم بیماری نیوکاسل به آنفولانزای مرغی شباهت بسیار زیادی دارد، به همین علت در بسیاری از موارد به اشتباه آنفولانزای مرغی تشخیص داده میشود. دامپزشکان با استفاده از آزمایشهای ویژهای میتوانند این بیماری را تشخیص دهند. اما راه قطعی تشخیص آن کالبدشکافی لاشه پرندگان تلف شده است. بهترین راه پیشگیری از شیوع این بیماری قرنطینه پرندگانی است که مشکوک به بیماری هستند.
اشعه افکنی و موارد ضد عفونی کننده شیمیایی
همچنین ویروس این بیماری در مقابل مواد ضدعفونی کننده شیمیایی مقاومتی ندارد. و به همین علت در این شرایط بهسرعت از بین میرود. اشعه افکنی داخل سولههای پرورش طیور نیز یکی از راههای پیشگیری یا بهعبارت دیگر درمان این بیماری است. مطمئنترین روش پیشگیری از بیماری نیوکاسل واکسینه کردن پرندگان با دوز ضعیف شده از ویروس بیماریزا است. این واکسنها در مراکز دامپزشکی در اختیار پرورشدهندگان قرار میگیرند.
درمان قطعی نیوکاسل مرغ
متاسفانه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و تنها با استفاده از روشهای پیشگیریکننده مانند واکسیناسیون میتوان از ابتلای طیور به این بیماری جلوگیری کرد. اما برخی از متخصصان طب سنتی اعتقاد دارند درمان نیوکاسل مرغ با طب سنتی امکانپذیر است و برای این منظور از ترکیباتی مانند سیر و زردچوبه استفاده میکنند.
سخن نهایی
بیماری نیوکاسل در طیور به اشکال مختلفی بروز مییابد و در مواردی بهصورت یک حساسیت ساده از آنها عبور میکند اما در بسیاری از موارد سبب مرگ و میر گروهی پرندگان بهویژه مرغها میشود.