تغذیه با پلت یا دانه، کدامیک برای پرندگان خانگی بهتر است؟

وقتی انسانها برای نخستین بار، شروع به نگهداری از پرندگان زینتی در خانه های خود کردند، حدس‌های زیادی برای تغذیه آنها داشتند. با این حال آنها ابتدا پرندگان خود را با انواع دانه ها تغذیه می‌کردند. چرا که متوجه شده بودند، بیشتر پرندگان در طبیعت این غذا را می‌خورند. اما متأسفانه دانه ها کافی نبودند و مشکلات تغذیه ای زیادی را برای پرندگان خانگی ایجاد کردند. همین امر نیز موجب شد تا انسانها، میوه ها و سبزیجات را نیز در رژیم غذایی پرندگان بگنجانند.

با همه اینها بسیاری از پرندگان خانگی انتخابهای خود را داشتند و همواره برخی مواد غذایی را در ظرف تغذیه خود نادیده می‌گرفتند. رفتاری که موجب شد رژیم غذایی پرندگان خانگی نامتعادل و مشکل ساز شود و در نهایت پلت‌ها برای رفع این مشکل روانه بازار شدند. اما ایا تفاوت تغذیه با پلت یا دانه در پرندگان خانگی مشهود است؟ برای یافتن پاسخ این سوال، با ما در ادامه این مطلب از دانه مارکت همراه شوید.

مزیت استفاده از پلت در خوراک پرندگان

یکی از مزایای بزرگ استفاده از پلت در خوراک پرندگان، محدود کردن تغذیه انتخابی است. چرا که پلت در واقع ترکیبی از مواد مختلف در مقادیر مشخص است که یک ماده غذایی متعادل را ایجاد می‌کند و می‌تواند به شکلهای مختلفی چون مکعب ، کرامبل کیک یا پوره روانه بازار شود.

جالب است بدانید با افزایش محبوبیت انواع پلت از جمله پلت کبوتری، جوجه و غیره در بین صاحبان پرندگان خانگی، طول عمر این حیوانات نیز افزایش یافته و کمتر دچار مشکلات تغذیه ای می‌شوند. اما تفاوت تغذیه با پلت یا دانه در چیست و چه چیزی پلت را به انتخاب بهتری برای پرندگان تبدیل می‌کند؟ در پاسخ باید بگوییم که اغلب دامپزشکان معتقدند، بیشتر پرندگان به دلیل بیماری های مربوط به رژیم غذایی نامتعادل و مبتنی بر دانه، برای مراقبت، به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. زیرا رژیم غذایی نامتعادل می‌تواند موجب ابتلا به بیماری‌های زیادی شود که در ادامه به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم.
بیماری های ناشی از عدم تعادل تغذیه در خوراک پرندگان

• بیماری کبد

یکی از رایج ترین مشکلاتی که اغلب پرندگان خانگی با ان دست و پنجه نرم می‌کنند، بیماری کبدی است. البته اختلالات کبدی به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود، اما یکی از شایع ترین سندرم ها مربوط به لیپیدوز کبدی یا همان کبد چرب است. چربی بیش از حد در کبد منجر به عملکرد نامناسب کبد می‌شود. از این رو پرندگانی که این مشکل را دارند، می‌توانند علائم مختلفی همچون کاهش اشتها و رفتار آرام را از خود نشان دهند. همینطور قسمت سفید مدفوع آنها می‌تواند رنگ سبز به خود بگیرد و منقارشان به سرعت رشد کرده و پوسته پوسته شود.

عدم رعایت تعادل لازم در تغذیه پرندگان نظیر وجود چربی زیاد در رژیم غذایی پرنده، سطوح ناکافی پروتئین یا کمبود کولین نیز می‌‌تواند منجر به بیماری کبد چرب شود. همه این مشکلات، اغلب با رژیم غذایی مبتنی بر دانه ایجاد می‌شود. بنابراین اگر هنوز هم در خصوص تغذیه با پلت یا دانه دچار شک و تردید هستید، باید به شما بگوییم که خوردن یک رژیم غذایی مبتنی بر پلت می‌تواند از ابتلای پرنده شما به لیپیدوز کبدی جلوگیری کرده و حتی بخشی از برنامه درمانی آن باشد.

• اختلالات تولید مثل

بسیاری از بیماری های تولید مثلی می‌توانند از رژیم غذایی سرشار از دانه ایجاد شوند. اولین ماده غذایی که دانه ها در تامین آن کمبود دارند و همین کمبود نیز می‌تواند باعث اختلالات دستگاه تناسلی شود، کلسیم است. چرا که کلسیم نه تنها برای تشکیل پوسته تخمک لازم است، بلکه برای انقباضات طبیعی رحم نیز ضروری است و امکان تخمگذاری مناسب را فراهم می‌کند. بنابراین بدون وجود سطوح کافی کلسیم در رژیم غذایی پرندگان، مشکلات زیادی در تخم گذاری رخ می‌دهد. همچنین تخم گذاری موجب کاهش منابع کلسیم ذخیره شده در استخوان پرندگان می‌شود. بر همین اساس اگر آنها کلسیم کافی را از رژیم غذایی خود دریافت نکنند، می‌توانند مستعد داشتن استخوان‌هایی شکننده شوند.

یکی دیگر از مواد مغذی که برای فرآیندهای تولید مثلیِ طبیعی مهم است و متاسفانه در رژیم غذایی مبتنی بر دانه به حداقل می‌رسد، ویتامین A است. کمبود ویتامین A می‌تواند منجر به تغییراتی در مجرای تخمک و بافت های غدد در این اندامها شود. تغییراتی منجر به بروز مشکلاتی در طول فرآیند تخم گذاری می‌شود. ( برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید مقاله دیگر ما را با عنوان « گیر کردن تخم در پرندگان » در وبلاگ دانه مارکت بخوانید. )

از این گذشته، رژیم های غذایی مبتنی بر دانه به دلیل چربی بالایی که دارند، یک رژیم غذایی بسیار پر انرژی هستند. از این رو پرندگانی که از این رژیم، تغذیه می‌کنند، ممکن است تحریک و هورمونی شوند. این در حالی است که بیشتر دامپزشکان تشویق به تحریک هورمونی را در خانه توصیه نمی‌کنند. مگر به کسانی که قصد پرورش پرندگان خود را دارند. زیرا هنگامی که پرندگان هورمونی هستند، ممکن است مشکلات رفتاری و سلامتی مختلفی را از خود نشان دهند.

در مقابل پلت‌ها، نسبت متعادل تری از کلسیم به فسفر و سطوح مناسب ویتامین A را برای دستگاه تناسلیِ سالم فراهم می‌کنند و محتوای کالری کمتری دارند. به همین دلیل کمک می‌کنند غذای پرندگان به اندازه دانه‌ها، برای تحریک هورمونی، محرک نباشند.

• مشکلات تنفسی

تفاوت تغذیه با پلت یا دانه را می‌توانید در اختلالات تنفسی که یکی دیگر از دلایل رایج مراجعه پرندگان به مراکز دامپزشکی است را نیز دریابید. به طور کلی هنگامی که یک پزشک معاینه فیزیکی خود را بر روی پرنده خانگی شما انجام می‌دهد، ممکن است تغییراتی را در سیستم تنفسی او پیدا کند که ممکن است به یک مشکل تغذیه ای زمینه ای مرتبط باشد.

همانطور که قبلاً گفتیم، دانه ها کمبود ویتامین A دارند. در حالی که این ویتامین برای سلامت سلول هایی که مجرای تنفسی را پوشش می‌دهند، مهم است. لذا اگر پرندگان سطوح کافی از این ماده مغذی را دریافت نکنند، ممکن است دچار مشکلاتی در مجاری تنفسی خود شوند. به طور مثال تولید ضعیف ترشحات تنفسی، تجمع زباله های سلولی و ایجاد محیطی که به عوامل عفونی مانند باکتری ها یا ارگانیسم های قارچی اجازه رشد بیش از حد را می‌دهد، برخی از این مشکلات هستند. گفتنی است در صورت بروز این مشکلات، پرنده نه تنها برای عفونتی که دارد باید درمان شود، بلکه نیاز به اصلاح سطوح پایین ویتامین A خود نیز دارد.

• اختلالات عصبی

برخی از مشکلات چالش برانگیزی که دامپزشکان با آن مواجه می‌شوند و اغلب منشا تغذیه ای دارند، اختلالات سیستم عصبی هستند. پرندگان ممکن است با ضعف، لرزش عضلانی و حتی تشنج به بیمارستان مراجعه کنند. عدم تعادل تغذیه ای که با این مشکلات مرتبط است شامل کمبود کلسیم و منیزیم یا عدم تعادل در نسبت کلسیم به فسفر است. همانطور که قبلاً اشاره کردیم، رژیم های غذایی مبتنی بر دانه اغلب کلسیم کافی را به بدن پرنده شما نمی‌رسانند. این رژیم ‌ها همچنین می‌توانند دارای فسفر بالایی باشند و منجر به نسبت نامناسب کلسیم به فسفر شوند. پس هنگامی که این مواد مغذی از تعادل خارج شوند، می‌توانند منجر به بروز مشکلات عصبی شوند.
این در حالی است که تغذیه با پلت، این مواد معدنی را متعادل تر می‌کند و کمبود آنها، در پرندگانی که با رژیم غذایی مبتنی بر پلت تغذیه می‌شوند، رایج نیست.

• بیماری قلب و عروقی

تفاوت تغذیه با پلت یا دانه را می‌توانید با بررسی سلامت قلب و عروق پرندگان مختلف مشاهده کنید. چرا که بیماری آترواسکلروز بیشتر در پرندگان خانگی دیده می‌شود که رژیم غذایی مبتنی بر دانه دارند. در این بیماری، رگ های خونی پلاک هایی از ذرات چربی و التهابی را ایجاد می‌کنند که منجر به باریک شدن قطر داخلی رگهای خونی پرنده می‌شود. این امر می‎‌تواند باعث ضعیف شدن جریان خون به اندام های مختلف شود و علائم متعددی را ایجاد نماید. ضعف، عدم تحمل ورزش، اختلالات عصبی مانند راه رفتن لرزان و مشکل در تنفس، علائمی هستند که پرندگان ممکن است در این شرایط با آنها مواجه شوند. البته متأسفانه، این شرایط به قدری وخیم است که برخی از پرندگان ممکن است حتی بدون نشان دادن علائم بیماری، جان خود را از دست بدهند.

ناگفته نماند یکی از تئوری های فعلی در خصوص بیماری‌های قلب و عروق این است که رژیم های غذایی پرچرب، مانند رژیم های غذایی مبتنی بر دانه، می‌توانند عاملی در ایجاد این شرایط باشند.

• مشکلات پوستی

رژیم غذایی مبتنی بر دانه علاوه بر بیماری‌های بالا، ممکن است مشکلات پوستی را نیز برای پرنده شما ایجاد کند. چرا که خشکی پوست و پوسته پوسته شدن آن با سطوح پایین ویتامین A مرتبط است. همانطور که قبلاً گفتیم کمبود این ماده مغذی در رژیم های غذایی مبتنی بر دانه رایج است. در حالی که انواع پلت با محتوای ویتامین A مناسب و چربی کمتر می‌توانند احتمال بروز این مشکلات را در پرندگان خانگی کاهش دهند.

تغذیه با پلت یا دانه، کدامیک برای پرنده خانگی من بهتر است؟

احتمالاً با توجه به نکات گفته شده به پاسخ این سوال رسیده اید. با این حال در اینجا قصد داریم با جمع بندی مطالب ارائه شده، این مقاله را به پایان برسانیم:

همانطور که گفتیم با در نظر گرفتن همه این نکات، می‌توان متوجه شد که چرا اکثر دامپزشکان رژیم غذایی مبتنی بر پلت را به رژیم غذایی مبتنی بر دانه توصیه می‌کنند. زیرا عدم تعادل تغذیه ای کمتر و سلامتی بیشتر برای پرندگان، زمانی که پلت بیشتری در جیره خود مصرف می‌کنند، فراهم می‌شود. پس اگر قصد دارید سلامت دوست پردار خود را حفظ کرده و به طول عمر آن بیفزایید، حالا دیگر می‌دانید که بین تغذیه با پلت یا دانه باید پلت را انتخاب کرده و یا حداقل بخش بیشتری از ظرف غذای پرنده خود را از این گلوله های تجاری پُر کنید. چرا که تغذیه مبتنی بر پلت، رژیم غذایی سودمندتری را برای پرندگان خانگی شما به ارمغان می‌آورد.