آنفلوانزای پرندگان

بسیاری از افرادی که در خانه پرنده نگهداری می‌کنند یا یک نوع خاص از پرنده را پرورش می‌دهند، همواره با بیماری آنفولانزای پرندگان و ترس از آن روبه‌رو هستند. این بیماری علاوه بر انواع پرندگان زینتی و پرندگان خانگی برای انسان‌ها نیز یک خطر بزرگ محسوب می‌شود .که آشنایی با ویژگی‌ها و روش‌های جلوگیری از این بیماری می‌تواند در کنترل آن موثر باشد. در این مطلب به معرفی آنفلوانزای پرندگان، راه‌های تشخیص، علائم و درمان آن می‌پردازیم. آگاهی از این بیماری و جزئیات آن برای همه افراد ضروری است پس تا پایان مطلب همراه ما باشید.

آنفلوانزای پرندگان چیست؟

این بیماری یک مریضی عفونی با منشا ویروسی است.  این بیماری در پرندگان مختلف شیوع پیدا می‌کند. شیوع آن در میان طیور، باعث مرگ و میر دسته‌جمعی آن‌ها می‌شود. و خسارت‌های زیادی برای پرورش‌دهندگان به بار می‌آورد. ویروس این بیماری بیشتر در پرندگان اهلی شایع است. و طبق تحقیقات صورت گرفته در این زمینه، منشا شیوع و حتی بروز این ویروس پرندگان آبزی مانند قو، اردک، مرغابی و غاز هستند. آنفولانزای پرندگان با مهاجرت پرنده‌ها از نقطه‌ای به نقطه دیگر شیوع بیشتری پیدا می‌کند. نکته خطر آفرین در رابطه با این بیماری، قدرت انتقال آن از پرندگان به سایر حیوانات مزرعه مانند گاوها و حتی به انسان است.

خوشبختانه سرعت انتقال این بیماری از حیوانات به انسان خیلی بالا نیست. و فقط کسانی که مستقیما با فضولات حیوانی یا ترشحات دهان آن‌ها در تماس هستند به آنفلوانزای پرندگان دچار می‌شوند. همچنین این بیماری به‌ندرت از انسان به انسان منتقل می‌شود. و به همین دلیل تا کنون در جهان شیوع بسیار بالایی نداشته است. این ویروس در دو نوع فوق حاد و معمولی وجود دارد که معمولا آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، تمام طیور مبتلا به بیماری را از پای در می‌آورد. اما ویروس معمولی ممکن است در بعضی از موارد موجب تلف شدن پرندگان نشود.

علائم آنفولانزای پرندگان در انسان

این بیماری در انسان‌ها می‌تواند از 2 تا 17 روز مخفی بماند و پس از آن علائم بیماری بروز پیدا کنند. علائم آنفلوانزای پرندگان بسیار شبیه به آنفولانزای رایج و فصلی در انسان است. و از مهم‌ترین علائم آن می‌توان به تب بالا و در بعضی از موارد تنگی نفس اشاره کرد. سرفه خشک، آبریزش بینی، درد استخوان، درد ماهیچه و مفاصل، کیپ شدن بینی، سرگیجه و سردرد، درد قفسه سینه، خلط خونی و در مواردی مشکلات دستگاه گوارشی از دیگر علائم این بیماری هستند. تشخیص به‌موقع این بیماری در انسان از طریق تست‌ مخاط درون بینی یا گلوی فرد مشکوک یا اسکن قفسه سینه می‌تواند در پیشگیری و درمان سریع آن موثر باشد. در مواردی که این بیماری در فرد به‌موقع تشخیص داده نشود مرگ فرد را به دنبال خواهد داشت.

علائم آنفولانزای پرندگان در طیور

همان طور که از اسم این بیماری پیدا است هدف اصلی آن طیور به‌ویژه پرندگان اهلی هستند. در آنفلوانزای فوق حاد پرندگان معمولا بعد از ابتلای پرنده به ویروس، علامت خاصی مشاهده نمی‌شود. و این بیماری به‌سرعت موجب مرگ طیور می‌شود. به همین دلیل تلف شدن بی‌دلیل پرنده‌ها یکی از اصلی‌ترین علائم و راه تشخیص وجود این بیماری در آن‌ها است. برای جلوگیری و کنترل این بیماری بهتر است پس از ابتلا و مرگ بی‌دلیل هر پرنده اهلی، به‌سرعت سایر پرندگان را تا شعاع یک کیلومتری از محل نگهداری پرندگان مبتلا از بین برد و از آزاد کردن پرنده در محوطه آلوده به‌شدت خودداری کرد.

راه‌های پیشگیری از آنفولانزای پرندگان

علاوه بر مهاجرت پرندگان، در بعضی از موارد شکار و خرید و فروش پرندگان وحشی نیز دلیل اصلی انتقال بیماری است. برای پیشگیری از پخش شدن این ویروس بهتر است از شکار پرندگان وحشی به‌شدت خودداری کنید و اگر ناچار به استفاده از گوشت این پرندگان هستید، گوشت آن‌ها را به‌طور کامل بپزید. زیرا با پختن گوشت پرنده تمام ویروس‌های بیماری‌زا از بین می‌روند. بهتر است در هنگام تمیز و آماده کردن گوشت از دست زدن به چشم‌ها، بینی و دهان خود خودداری کنید. و بعد از اتمام کار دست‌های خود را با آب و مواد شوینده ضدعفونی کنید. همچنین تخم پرندگان به‌عنوان یک عامل موثر در انتقال بیماری شناخته می‌شود. برای پیشگیری از ابتلا به ویروس آنفولانزای پرندگان حتما تخم پرندگان را به‌صورت کاملا پخته مصرف کنید.

یکی از راه‌های پیشگیری از این بیماری خودداری از مصرف گوشت و تخم طیور به شکل تازه و گرم است. مصرف گوشت نگهداری شده در فریزر و تخم پرندگانی که حداقل دو روز از تولید آن‌ها می‌گذرد در پیشگیری از بیماری موثر است. رعایت بهداشت فردی و گرفتن دستمال یا دست جلوی بینی و دهان هنگام سرفه و عطسه، قدرت انتشار ویروس را کمتر می‌کند. کسانی که به‌طور مستقیم با پرندگان در ارتباط هستند، باید پس از هر بار تماس با طیور دست و صورت خود را با آب و مواد شوینده بشویند. بهتر است بدانید پزشکی نوین توانسته است برای پیشگیری از ابتلا به آنفولانزای فصلی واکسن تهیه کند. واکسیناسیون سالانه با این واکسن در پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزای پرندگان نیز موثر است.

درمان آنفولانزای پرندگان

این بیماری در پرندگان هیچ درمانی ندارد. و در صورت آلوده شدن هر پرنده‌ای به این بیماری تنها می‌توان با اقدامات پیشگیری‌کننده از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری کرد. بعد از تلف شدن طیور باید آن‌ها را در یک چاله عمیق دفن کنید. و روی لاشه‌ها را با آهک و خاک کاملا بپوشانید. آنفولانزای پرندگان در انسان‌ها در همه موارد منجر به مرگ نمی‌شود. و اغلب می‌توان این بیماری را با استفاده از داروهای ضد ویروس درمان کرد. همچنین فرد مبتلا باید خود را در یک اتاق با تهویه مناسب قرنطینه کند. و با سایر اعضای خانواده تماسی نداشته باشد.

سخن نهایی

ویروس H5N1 که عامل بیماری آنفولانزای پرندگان است می‌تواند از پرنده‌ای به پرنده دیگر یا از پرندگان به انسان منتقل شود. این ویروس در دو نوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و آنفولانزای غیر حاد وجود دارد که در صورت ابتلای یک پرنده به نوع کشنده آن، تلف شدن جانور قطعی است. این بیماری در پرندگان هیچ درمانی ندارد اما با پیشگیری از آن می‌شود تا حد زیادی از تلفات احتمالی کاست. از سوی دیگر ویروس H5N1 در انسان به‌وسیله داروهای ضد ویروس قابل درمان است اما در مواردی نیز منجر به مرگ افراد خواهد شد.